Biology of Chamaesphecia schizoceriformis (Lep.: Sesiidae), a biocontrol agent of Euphorbia boissieriana (Euphorbiales: Euphorbiaceae) in north west of Iran

نویسندگان

چکیده

علف‌های هرز جنس Euphorbia L. (Euphorbiales: Euphorbiaceae) به‌طور مشخص دارای شیرابه‌ی سمی سفید رنگ در تمام بخش‌های گیاهی خود هستند. علف هرز Euphorbia boissieriana Prokh. گیاهی است علفی، سمی، دائمی و دارای ریشه‌ی عمیق که بومی شمال غرب ایران می‌باشد. زیست‌شناسی شب‌پره‌ی بال شفاف فرفیون،Chamaesphecia schizoceriformis Kolenati به عنوان عامل کنترل بیولوژیکی این علف هرز در طول سال‌های 1381 تا 1383 در شرایط صحرایی و آزمایشگاهی (دمای 2 ± 23 درجه‌ی سانتی‌گراد، رطوبت نسبی 70-60 درصد و دوره‌ی نوری 14 ساعت روشنایی و 10 ساعت تاریکی) در منطقه‌ی ارومیه مطالعه شد. بررسی‌های صحرایی و آزمایشگاهی نشان داد که این شب‌پره دارای یک نسل در سال بوده و میزبان گیاهی آن تنها به گونه‌ی E. boissieriana محدود می‌شود. ظهور حشرات کامل شب‌پره‌ی بال شفاف فرفیون از اواخر خرداد آغاز و تا اواسط مرداد ادامه یافت. حشرات ماده بعد از جفت‌گیری تخم‌های خود را به‌صورت انفرادی روی ساقه‌های رویشی در اندام‌های فوقانی گیاه میزبان چند ساله قرار دادند. میانگین تعداد تخم گذاشته شده توسط هر فرد ماده و توانایی تخم‌ریزی آن به‌ترتیب 29 ± 205 و 27 ± 223 عدد بود. تخم‌ها در میانگین دمای روزانه‌ی 2/24 درجه‌ی سانتی‌گراد در طول 23/0 ± 90/7 روز تفریخ شدند. لاروهای جوان با سوراخ کردن ساقه در چند سانتی‌متری بالای سطح خاک، به مغز ساقه نفوذ و به طرف ریشه حرکت می‌کنند. اندازه‌گیری عرض کپسول سر نشان داد که این شب‌پره دارای 7 سن لاروی بوده و قبل از زمستان به سنین لاروی 5 یا 6 می‌رسد. در بهار سال بعد، لاروها از ریشه به طرف طوقه‌ی گیاه رفتند و در چند سانتی‌متری بالای سطح خاک یک حفره خروجی تعبیه کرده و در همانجا تبدیل به شفیره ‌شدند. در میانگین دمای روزانه 2/20 درجه‌ی سانتی‌گراد، دوره‌ی شفیرگی 27/0 ± 43/13 روز طول کشید. بررسی‌های منطقه‌ای مربوط به پارازیتوئیدهای این شب‌پره نشان داد که لاروها و شفیره‌های آن توسط مگسVilla sesivora Greathead & Karimpour از خانواده‌ی Bombyliidae، مگس Bithia glirina (Rondani) از خانواده‌ی Tachinidae و زنبورPhaenolobus saltans (Gravenhorst) از خانواده‌ی Ichneumonidae پارازیته می‌شوند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Biology of Chamaesphecia schizoceriformis (Lep.: Sesiidae), a biocontrol agent of Euphorbia boissieriana (Euphorbiales: Euphorbiaceae) in north west of Iran

نویسندگان [English]

  • S. Moharramipour
  • A. A. Talebi
  • Y. Fathipour
  • Y. Karimpour
چکیده [English]

The genus Euphorbia L. (Euphorbiales: Euphorbiaceae) typically have a poisonous white sap in all plant parts. Weedy spurge, Euphorbia boissieriana Prokh., is a toxic deep-rooted herbaceous and perennial weed that is native to the north west of Iran. The biology of spurge clear-wing moth Chamaesphecia schizoceriformis Kolenati as a biocontrol agent of E. boissieriana was studied at field and laboratory conditions (23 ± 2ºC, 60-70% RH, 14L: 10D h) during 2002-2004 in Orumieh region. A field and laboratory observation showed that spurge clear-wing moth was a univoltine species feeding on a single host plant, E. boissieriana. The flight period extended from mid June to the beginning of August. Females, after mating, laid their eggs singly on vegetative stems, mostly on the upper part of the older plants. Females laid an average of 205 ± 29 eggs and potential fecundity was 223 ± 27. The larvae of C. schizoceriformis hatched after 7.90 ± 0.23 days at mean daily temperature of 24.2 ºC. The young larvae penetrate into the stem a few centimetres above the ground and then move into the pith and down into the root. Based on the measurements of head capsules, this moth has seven larval instars and reaches the 5th or 6th instar before winter. In the spring, the larvae mined up to the stem base and prepared an emergence hole a few centimetres above the ground and then pupated within the stem. At mean daily temperature of 20.2 ºC, the pupal period was 13.43 ± 0.27 days. Study on parasitoids of C. schizoceriformis revealed that the larvae and pupa of this moth were parasitized by Villa sesivora Greathead & Karimpour (Dip.: Bombyliidae), Bithia glirina (Rondani) (Dip.: Tachinidae) and Phaenolobus saltans (Gravenhorst) (Hym.: Ichneumonidae) in Orumieh region.

کلیدواژه‌ها [English]

  • biology
  • Chamaesphecia schizoceriformis
  • Euphorbia boissieriana
  • Orumieh
  • west Azerbaijan