انجمن حشره شناسی ایراننامه انجمن حشره شناسی ایران0259-999639320191122Olfactory response of Habrobracon hebetor (Hymenoptera: Braconidae) to Helicoverpa armigera and its two host plantsپاسخ بویایی زنبور پارازیتویید (Habrobracon hebetor (Say به Helicoverpa armigera (Hünber) و دو گیاه میزبان آن22724012053710.22117/jesi.2019.125686.1301FAعلی اصغر سراجگروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران0000-0002-7267-6582سوده داودی دهکردیگروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایرانآرمان آوندفقیهموسسه تحقیقات گیاه پزشکی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایرانJournal Article20190409The volatiles emitted by herbivorous insects and herbivore-damaged plants play an important role in foraging behaviour of parasitoids that lead to host location of parasitic wasps. The olfactory response of <em>Habrobracon hebetor</em> (Say) (Hymenoptera: Braconidae) to volatile compounds of larvae and larval faeces of <em>Helicoverpa armigera</em> (Hünber) (Lepidoptera: Noctuidae), corn ear and tomato fruits both infested and un-infested by cotton bollworm was studied using a double sided Y-shaped olfactometer in laboratory conditions. Results showed that parasitoid wasps were significantly more attracted to compounds emitted by larvae and larval faeces of the cotton bollworm. Response of parasitoid wasps to volatiles of larvae in comparison with infested tomato and corn ear indicated that 71.74% and 68.09% of wasps were attracted to odors of host larvae, respectively. Wasps did not show response to the odors released from un-infested tomato fruit and corn ear. There was no significant difference in attraction of parasitoid wasps to faeces of larvae that fed on tomato and corn ear. Our results indicated that volatile compounds produced by fifth instar larvae and larval faeces of <em>H. armigera</em> are important agents for attracting parasitoid wasps.ترکیبات فرار شیمیایی متصاعد شده از حشرات گیاهخوار و گیاهان آسیب دیده توسط آنها نقش بسیار مهمی در رفتار جستجوگری زنبورهای انگلواره ایفا میکنند که منجر به تعیین محل دقیق میزبان توسط آنها میشود. در این مطالعه، پاسخ بویایی زنبور انگلوارة <em>Habrobracon hebetor</em>، به رایحه های لارو شب پره، <em>Helicoverpa armigera</em> Hünber، فضولات لاروی، گیاهان میزبان شامل گوجه فرنگی و سنبله ذرت سالم و آلوده بوسیله بویاییسنج دو طرفه Y در شرایط آزمایشگاهی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد، زنبورهای انگلواره به طور معنی داری به ترکیبات فرار آزاد شده از لارو سن پنجم <em> H. armigera</em>و فضولات آن جلب شدند. همچنین در مقایسه پاسخ زنبورها به لارو سن پنجم <em>H. armigera</em> با گوجه فرنگی آلوده و ذرت آلوده به لارو <em>H. armigera</em> به ترتیب 74/71 و 09/68 درصد از زنبورها بازوی منتهی به لاروسن پنجم میزبان را انتخاب کردند. رایحههای میوه گوجه فرنگی و سنبله ذرت سالم برای زنبور انگلواره <em>H. hebetor</em>جلب کننده نبود. همچنین در پاسخ زنبور به رایحه فضولات لارو که با دو گیاه میزبان متفاوت تغذیه شده بودند، اختلاف معنیداری مشاهده نشد. نتایج بیانگر این است که رایحه فضولات لاروی و لارو سن پنجم شب پرة <em>H.</em> <em>armigera</em> مهمترین عامل جلب کننده زنبور انگلواره <em>H. hebetor</em>می باشند.انجمن حشره شناسی ایراننامه انجمن حشره شناسی ایران0259-999639320191122Host stage preference of Aenasius bambawalei (Hymenoptera: Encyrtidae), the parasitoid of cotton mealybug, Phenacoccus solenopsis (Hemiptera: Pseudococcidae), under choice and no-choice accessاثر ترجیح مرحله سنی میزبان در زنبـور (Aenasius bambawalei (Hymenoptera: Encyrtidae)، انگـلواره شپـشک آرد آلــود پنبـه (Phenacoccus solenopsis (Hemiptera: Pseudococcidae، در شرایط دسترسی انتخابی و غیرانتخابی24125412059210.22117/jesi.2019.126717.1314FAابراهیم تامولی طرفیگروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایرانآرش راسخگروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران0000-0002-4688-5049محمد سعید مصدقگروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایرانعلی رجب پوردانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان0000-0001-9064-3082Journal Article20190618The cotton mealybug, <em>Phenacoccus solenopsis</em> Tinsley, is a phytophagous insect with high populations causing serious damage to the Chinese hibiscus shrubs (<em>Hibiscus rosa-sinensis</em> L.) from south of Iran. This research was conducted to determine the host preference of <em>Aenasius bambawalei</em> Hayat when had choice or no-choice access to different stages of cotton mealybug. Moreover, biological characteristics and body size of wasps when reared on third nymphal instar and adult females was studied under laboratory condition. According to the results, female wasps did not parasitize the first nymphal stage. The second nymphal stage was parasitized without any adult wasp emergence. The results revealed that the percentage of mealybug mummified, and sex ratio (% female) was significantly higher when mealybug hosts were parasitized at adult females compared to third nymphal stage, in both choice and no-choice access. The developmental times (days) and body size (hind tibia length and antenna length) of <em>A. bambawalei</em> females and males developing in cotton mealybug adult female was significantly longer than those reared on third nymphal instar. The results indicated the high control ability of <em>A. bambawalei</em>, on the older growth stages of cotton mealybug. It is hoped that this parasitoid wasp can be used as a biological agent to control <em>Ph. solenopsis</em>, on the Chinese hibiscus shrubs, <em>H. rosa-sinensis</em>. شپشک آرد آلود پنبه <em> </em><em>Phenacoccus solenopsis</em> Tinsley یکی از آفات مهم و چندین خوار در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری بوده و در سالهای اخیر خسارت شدیدی به درختچههای زینتی ختمی چینی جنوب کشور وارد کرده است. در این پژوهش، ترجیح میزبانی زنبور Hayat<em>Aenasius bambawalei</em> هنگام دسترسی به سنین مختلف پورگی و ماده بالغ شپشک آرد آلود پنبه در شرایط دسترسی انتخابی و غیرانتخابی بررسی شد. همچنین طول دوره رشدی و اندازه بدن زنبور هنگام پرورش روی پوره سن سوم و ماده بالغ مورد مطالعه قرار گرفت. بر اساس نتایج به دست آمده، زنبورهای ماده تمایلی به پارازیته کردن پورههای سن یک شپشک از خود نشان ندادند و همچنین هیچ گونه ظهوری از پورههای پارازیته شده در سن دوم مشاهده نشد. در هر دو شرایط دسترسی انتخابی و غیرانتخابی به پوره سن سوم و شپشکهای ماده بالغ، به طور معنیداری شپشکهای بالغ بیشتر پارازیته شدند و نسبت جنسی (درصد مادهها) زنبور روی این سن رشدی در مقایسه با پوره سن سوم بیشتر بود. همچنین طول دوره پیش از بلوغ زنبورهای نر و ماده هنگام پرورش روی مادههای بالغ شپشک طولانیتر از زمانی بود که میزبان در مرحله پوره سن سوم پارازیته شد، اما زنبورهای ظاهر شده از مادههای بالغ در مقایسه با پوره سن سوم، اندازه بزرگتری داشتند. در یک جمعبندی، زنبور <em>A. bambawalei</em> قادر به کنترل قابل قبول سنین بالای رشدی شپشک آرد آلود پنبه بود و امید میرود بتوان از این زنبور به عنوان یک عامل زیستی در کنترل موفق شپشک آرد آلود استفاده نمود.انجمن حشره شناسی ایراننامه انجمن حشره شناسی ایران0259-999639320191122Effect age of Ephestia kuehniella (Lepidoptera: Pyralidae) egg on biological and life table parameters of Trichogramma evanecens (Hymenoptera: Trichogrammatidae)اثر سن تخم (Ephestia kuehniella (Lepidoptera: Pyralidae روی پراسنجه های زیستی و جدول زندگی (Trichogramma evanescens (Hymenoptera: Trichogrammatidae25527012062310.22117/jesi.2019.126643.1313FAفاطمه تابع بردبارگروه گیاه پزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایرانپرویز شیشه برگروه گیاه پزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایرانابراهیم ابراهیمیموسسه تحقیقات گیاهپزشکی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایرانJournal Article20190611<em>Trichogramma evanescens </em>Westwood is one of the most important biological control agents of lepidopteran pests. This parasitoid is widely distributed throughout Iran. Present study was conducted to assay influence of the age of <em>Ephestia kuehniella </em>Zeller egg on the number of parasitized eggs, developmental time, sex ratio, progeny longevity and fecundity of <em>T. evanescens.</em> Individual mated female parasitoids (E. kuehniella in no-choice experiments. Mean number of parasitized eggs were 32.40 ± 0.04, 29.80 ± 0.05, 26.93 ± 0.16, 23.83 ± 0.06 and 18.91 ± 0.04, respectively. The obtained results showed that different egg ages had a significant effect on the developmental time, sex ratio, progeny longevity and fecundity of the parasitoid wasp. Data analysis demonstrated significant decreasing of net reproductive rate <em>(R<sub>0</sub></em>), intrinsic rate of increase (<em>r</em>) and finite rate of increase (<em>λ</em>) with increasing the age of eggs. The highest values for <em>r</em> and <em>λ</em> were 0.390 ± 0.006 day<sup>-1</sup> and 1.47 ± 0.008 days, respectively in the eggs with 12h egg. The results of the current study indicated that the egg age is one of the most important factors on life table parameters of <em>T. evanescens</em> and the eggs of <em>E. kuehniella</em> with 12h age are the most suitable eggs for development, reproduction and mass rearing of <em>T. evanescens</em>.زنبور جنس <em>Trichogramma</em> یکی از مهمترین عوامل مهار زیستی تخم بالپولکداران میباشد. این انگل واره در سرتاسر ایران گسترش دارد. در این مطالعه، اثر سنین مختلف تخم <em>Ephestia kuehniella </em>Zeller بر تعداد تخم های انگلی شده، طول دوره رشد پیش از بلوغ، نسبت جنسی، طول عمر و زادآوری زنبور <em>Trichogramma evanescens </em>Westwood ارزیابی شد. پنج سن تخم شامل 12، 24، 36، 48 و 60 ساعت <em>E. kuehniella</em>در اختیار یک ماده <em>evanescens</em> <em>T</em>. جفتگیری کرده با طول عمر کمتر از 24 ساعت قرار داده شد. تعداد تخم های انگلی شده در سنین مورد آزمایش به ترتیب 04/0±40/32، 05/0±80/29، 16/0±93/26، 06/0±83/23 و 04/0±91/18 بود. بر اساس نتایج حاصله، طول دوره رشد پیش از بلوغ، نسبت جنسی، طول عمر و زادآوری زنبور <em>evanescens</em> <em>T</em>. به طور معنی داری تحت تاثیر سن تخم ها قرار گرفت. نتایج نشان داد که نرخ خالص تولیدمثل <em>(R<sub>0</sub></em>)، نرخ ذاتی افزایش جمعیت (<em>r</em>)، نرخ متناهی افزایش جمعیت (<em>λ</em>) با افزایش سن تخم کاهش یافت. بیشترین نرخ ذاتی افزایش جمعیت و نرخ متناهی جمعیت به ترتیب 006/0 ±390/0 (ماده/ ماده/ روز) و 008/0 ± 47/1 (روز) در تخم 12 ساعت بود. نتایج این پژوهش نشان داد که سن تخم میزبان یک عامل موثر روی پراسنجه های رشد جمعیت زنبور <em>evanescens</em> <em>T</em>. است و تخم های <em>E. kuehniella</em> با سن 12 ساعت، مناسبترین سن برای رشد، تولید مثل و پرورش انبوه زنبور <em>evanescens</em> <em>T</em>. میباشند.انجمن حشره شناسی ایراننامه انجمن حشره شناسی ایران0259-999639320191122Impact of temperature on some biological traits of Habrobracon hebetor (Hymenoptera: Braconidae)تاثیر دما بر برخی ویژگی های زیستی زنبور انگلواره Habrobracon hebetor (Hymenoptera: Braconidae)27129412067410.22117/jesi.2019.125695.1302FAمحمدمحسن منتظریگروه حشره شناسی کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراکشیلا گلدستهگروه حشره شناسی کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراکجلال شیرازیبخش تحقیقات کنترل بیولوژیک، موسسه تحقیقات گیاهپزشکی کشور، سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران0000-0001-9303-8056الهام صنعتگرگروه حشره شناسی کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراکرضا وفایی شوشتریگروه حشره شناسی کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراکJournal Article20190420Life history attributes of <em>Habrobracon</em><em> hebetor</em> Say were investigated at six thermal regimes (20, 22.5, 25, 27.5, 30 and 32.5 ºC, 65±5 % RH and a photoperiod of 16:8 h L:D) using <em>Galleria mellonella</em> L. larvae as lab host. About 80-250 fresh eggs of the parasitoid (Cohort) were reared under different thermal treatments. Incubation period of male and female eggs reduced significantly from 4.12 and 3.45 days at 20 ºC to 1.25 and 1.06 days at 27.5 ºC, respectively. Larval development was 7.00 and 6.81days for male and female larvae at 20 ºC and decremented to 2.43 and 2.47 days at 32.5 ºC, respectively. Similarly, the longest and the shortest male and female pupal duration was observed at 20 ºC (16.12 and 18.27 days) and 32.5 ºC (5.05 and 5.02 days), respectively. Adult male and female longevity was longest (42.83 and 58.44 days) at 20 ºC and shortest (16.05 and 14.02 days) at 32.5 ºC, respectively. Population parameters including <em>R</em><sub>0</sub>, <em>r</em>, and <em>λ</em> ranged between 4.98-28.81 offspring, 0.0378-0.2001 d<sup>-1</sup> and 1.0351-1.2065 d<sup>-1</sup>, respectively, when temperature increased from 20 to 27.5 ºC, proving about 5 folds enhancement in <em>r</em>. Generation time was 42.50 days at 20 ºC and decreased to 15.16 days at 32.5 ºC, respectively. Female wasp required at least 2.62 days at 27.5 ºC and maximum 8.18 days at 20 ºC to start oviposition. It is concluded that the population characteristics of <em>H. hebetor </em>were statistically superior at 27.5 ºC compared with those in other treatments and considering economy of rearing, 27.5 ºC along with 65±5 and 16:8 L:D h would be the optimum conditions for its propagation on <em>G. mellonella </em>larvae.ویژگیهای زیستی زنبور<em>Habrobracon hebetor </em>Say در دماهای 20، 5/22، 25، 5/27، 30 و 5/32 درجه سلسیوس و رطوبت نسبی 5±65درصد و دوره نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی، روی لاروهای<em> Galleria mellonella</em> L. <em> </em>بررسی شد. برای هر دما تعداد 80 تا 250 تخم زنبور به عنوان گروه همزاد پرورش داده شد. دوره جنینی تخمهای نر و ماده به ترتیب از 12/4 و 45/3 روز در دمای 20 درجه سلسیوس به 25/1 و 06/1 روز در دمای 5/27 درجه سلسیوس به طور معنیداری کاهش یافت. طول دوره لاروی در 20 درجه سلسیوس، 00/7 و 81/6 روز به ترتیب در لاروهای نر و ماده بود که در 5/32 درجه سلسیوس به کوتاهترین مقدار و به ترتیب برابر 43/2 و 47/2 روز رسید. طولانیترین و کوتاهترین دوره شفیرگی افراد نر و ماده به ترتیب در 20 درجه سلسیوس برابر 12/16 و 27/18 روز و در 5/32 درجه سلسیوس به ترتیب 05/5 و 02/5 روز ثبت شد. بیشترین طول عمر زنبورهای نر و ماده به ترتیب در 20 درجه سلسیوس 83/42 و 44/58 روز و کمترین آن در 5/32 درجه سلسیوس 05/16 و 02/14 روز بود. نرخ سرة زادآوری (<em>R</em><sub>0</sub>)، نرخ سرشتی افزایش جمعیت (<em>r</em>) و نرخ کرانمند افزایش جمعیت (λ) به ترتیب بین 81/29-98/4 فرد نتاج، 2001/0-0378/0 بر روزو 2065/1-0351/1 بر روز در دماهای 20 و 5/27 درجه سلسیوس به ترتیب به عنوان کمترین و بیشترین مقادیر به دست آمد. طول دوره یک نسل حداکثر 50/42 روز و حداقل 16/15 روز به ترتیب در دماهای 20 تا 5/32 محاسبه شد. زنبور ماده حداقل به 62/2 روز در دمای 5/27 درجه سلسیوس و حداکثر به 18/8 روز در دمای 20 درجه سلسیوس برای شروع تخمگذاری نیاز داشت. با توجه به نتایج و لحاظ اقتصاد تولید انبوه، دمای 5/27 درجه سلسیوس برای پرورش زنبور <em>H. hebetor</em> روی لاروهای <em>G. mellonell</em><em>a</em>مناسب میباشد.انجمن حشره شناسی ایراننامه انجمن حشره شناسی ایران0259-999639320191122Investigating the effect of some insecticides on Pulvinaria aurantii Ckll. and its predator, Cryptolaemus montrouzieri Mulsantبررسی اثر چند ترکیب حشره کش روی بالشتک مرکبات Pulvinaria aurantii Ckll و شکارگر آن Cryptolaemus montrouzieri Mulsant29530912068610.22117/jesi.2019.124741.1292FAمحمد فاضل حلاجی ثانیدانشگاه محقق اردبیلی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، گروه گیاهپزشکی، اردبیلبهرام ناصریدانشگاه محقق اردبیلی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، گروه گیاهپزشکی، اردبیل0000-0001-5821-0957هوشنگ رفیعی دستجردیدانشگاه محقق اردبیلی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، گروه گیاهپزشکی، اردبیلسیروس آقاجانزادهپژوهشکده مرکبات و میوه های نیمه گرمسیری، موسسه تحقیقات علوم باغبانی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، رامسر، ایرانمحمد قدمیاریگروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران.0000-0001-8907-971XJournal Article20181229The orange pulvinaria scale, <em>Pulvinaria aurantii</em> Ckll. is the most important scale of citrus in the northern Iran. The lethal effects of chlorpyrifos, pyripropoxyfen, acetamiprid and palazin, alone and in combination with emulsifying oil, were evaluated on first-instar nymphs of <em>P. aurantii</em>. The experiment was conducted under natural condition in a randomized complete block design with 3 replications and 10 treatments, and treatments effect was compared 1, 7, 14 and 21 days after spraying. Moreover, the effect of these insecticides was investigated on duration of immature stages and female longevity of <em>Cryptolaemus montrouzieri</em> Mulsant. The activity of some detoxification enzymes (alpha-esterase, beta-esterase and glutathion-S-transferase) in third instar larvae was evaluated. The experiments on the ladybird were conducted under laboratory conditions at 26±1ºC, 75±5% RH and a photoperiod of 14:10 (L:D) h. The treatments with acetamiprid + oil, pyripropoxyfen + oil, chlorpyrifos + oil and palazin + oil had the highest mortality on first nymphal instar of the scale. The longest incubation period of <em>C. montrouzieri</em> was in chlorpyrifos treatment (8.13 days), and the shortest was in control (4.80 days). Moreover, among treatments the female longevity of <em>C. montrouzieri</em> was the longest in control (96.60 days), and shortest in chlorpyrifos treatment (53.50 days). Chlorpyriphos and acetamipirid caused the highest reduction in alpha-esterase and glutathion-S-transferase activities of the third larval instar of <em>C. montrouzieri</em>, respectively. Also, palizin had less negative effect on the activity of beta-esterase in comparison with other tested insecticides. The results of this study indicated that among tested compounds, palizin in combination with the oil is a suitable compound to control of the orange pulvinaria scale.بالشتک مرکبات، <em>Pulvinaria aurantii</em> Ckll. مهمترین شپشک باغهای مرکبات شمال کشور است. اثر کشندگی حشرهکشهای کلرپایریفوس، استامیپراید، پایری پروکسیفن و پالیزین، بهتنهایی و همراه با روغن امولسیون شونده روی پورههای سن یک بالشتک مرکبات مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش در شرایط طبیعی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 10 تیمار و 3 تکرار انجام و اثر تیمارها، 1، 7، 14 و 21 روز پس از سمپاشی مقایسه شد. علاوه بر این، اثر حشرهکشهای یاد شده روی دوره نابالغ و عمر حشره ماده کفشدوزک <em>Cryptolaemus montrouzieri </em>Mulsant بررسی شد. همچنین فعالیت برخی آنزیمهای غیرسمی کننده (گلوتاتیون اس-ترانسفراز، آلفا و بتا استراز) در لاروهای سن سوم کفشدوزک مورد ارزیابی قرار گرفت. آزمایشها روی کفشدوزک در شرایط آزمایشگاهی و در دمای 1±26 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 5±75 درصد و دوره نوری 14 ساعت روشنایی و 10 ساعت تاریکی انجام شدند. تیمارهای استامیپراید، پایری پروکسیفن، پالیزین و کلرپایریفوس همراه با روغن، بیشترین درصد تلفات را در پورههای سن اول بالشتک ایجاد کردند. طولانیترین زمان تفریخ تخم کفشدوزک (13/8 روز) در تیمار کلرپایریفوس و کوتاهترین آن در تیمار شاهد (80/4 روز) به دست آمد. بین تیمارهای مورد آزمایش، کوتاهترین طول عمر حشرات کامل ماده کفشدوزک، در تیمار کلرپایریفوس (50/53 روز) مشاهده شد. کلرپایریفوس باعث بیشترین کاهش فعالیت آلفا استراز و استامیپراید باعث بیشترین کاهش فعالیت گلوتاتیون اس-ترانسفراز در لارو سن سوم کفشدوزک شدند. پالیزین نسبت به سه حشرهکش دیگر اثر منفی کمتری روی فعالیت بتا استراز کفشدوزک داشت. نتایج به دست آمده نشان داد که در میان ترکیبات مورد بررسی، پالیزین همراه با روغن ترکیب مناسبی برای کنترل بالشتک مرکبات میباشد.انجمن حشره شناسی ایراننامه انجمن حشره شناسی ایران0259-999639320191122Spatial distribution and fixed precision sequential sampling model of corn leaf aphid, Rhopalosiphum maidis (Hemiptera: Aphididae) in barley fieldsپراکنش پهنهای و مدل نمونهبرداری دنبالهای با دقت ثابت برای شته برگ ذرت، (Rhopalosiphum maidis (Hemiptera: Aphididae در مزارع جو31132312079310.22117/jesi.2019.128239.1345FAشهرام شاهرخی خانقاهموسسة تحقیقات گیاهپزشکی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران0000-0003-0440-1752شهلا باقریمرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمانشاه، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرمانشاه، ایرانمسعود امیر معافیموسسة تحقیقات گیاهپزشکی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران0000-0002-8636-4299Journal Article20191027In this research, barley aphids in Mahidasht region of Kermanshah province were identified. Spatial distribution type and statistics for corn leaf aphid, <em>Rhopalosiphum</em> <em>maidis</em> (Fitch) were also studied and sequential sampling models were developed. Regular weekly sampling was carried out in 2015, 2016 and 2017. Each sampling date, 100 tillers were randomly visited and aphids were transferred to the laboratory for counting and identification. Taylor’s power law was used to determine spatial distribution type and statistics and sequential sampling models were developed according to Green (1970). Results revealed feeding of five species of aphids on barley including greenbug, <em>Schizaphia graminum, </em>rose-grain aphid,<em> Metopolophium dirhodum</em>, the English grain aphid, <em>Sitobion</em> <em>avenae</em>,corn leaf aphid,<em> R. maidis </em>and bird cherry-oat aphid,<em> R. padi</em>. Corn leaf aphid was more abundant during the season with 93.8%, 94.2% and 93.2% of aphids collected in 2015, 2016 and 2017, respectively. Low populations density of the other four species was observed every three years. Spatial distribution type of corn leaf aphid in barley field was determined as cumulative (<em>b</em> = 1.45). Sample size required in models with precision levels of 0.1 and 0.25 at mean aphid densities observed in the barley field (1.02 - 44.32 aphids per tiller) was 70 -524 and 11-84 tillers, respectively. In conclusion, sequential sampling model developed at the precision level of 0.1 was evaluated time consuming due to large sample size required, but the model at pest management precision level (0.25) was recommended for monitoring leaf corn aphid in barley fields.در این پژوهش شتههای مزارع جو در منطقه ماهی دشت کرمانشاه شناسایی شدند. همچنین نوع و آماره های پراکنش پهنه ای شته برگ ذرت، <em>Rhopalosiphum</em> <em>maidis</em> مطالعه شد و مدلهای نمونه برداری دنبالهای برای پایش آن تهیه شد. برای این منظور آماربرداریهای منظم هفتگی در سالهای 1395، 1396 و 1397 انجام شد. در هر تاریخ نمونه برداری تعداد 100 بوته به صورت تصادفی بازدید و شته ها برای تشخیص و شمارش به آزمایشگاه منتقل شدند. برای تعیین نوع و آماره های پراکنش پهنه ای از قانون نمایی (Taylor (1961 استفاده شد و مدلهای نمونه برداری دنباله ای به روش (Green (1970 تهیه شدند. نتایج این پژوهش فعالیت تغذیه ای پنج گونه از شته ها شامل شته گندم-گل سرخ، <em>Metopolophium dirhodum</em>، شته معمولی گندم، <em>Schizaphia graminum</em>، شته یولاف-گندم، <em>Sitobion avenae</em>، شته برگ ذرت، <em>R</em>. <em>maidis</em> و شته(.) <em>R. padi </em>را روی جو نشان داد. شته برگ ذرت فراوانی بیشتری در طول فصل داشت و در سالهای 1395، 1396 و 1397 به ترتیب 8/93، 2/94 و 2/93 درصد شته های جمع آوری شده را به خود اختصاص داد. در طول سه سال، تراکم جمعیت کمی از 4 گونه دیگر در طول فصل مشاهده شد. نوع پراکنش پهنه ای شته برگ ذرت در مزرعه جو تجمعی (03/0 ± 45/1<em>b</em> =) تعیین شد. اندازه نمونه لازم برای پایش شته برگ ذرت در مدلهای با سطح دقت 1/0 و 25/0 در دامنه میانگین جمعیت مشاهده شده در مزرعه جو (32/44 – 02/1 عدد شته در هر ساقه) به ترتیب 524-70 و 84-11 ساقه جو بود. بنابر این مدل نمونه برداری دنبالهای در سطح دقت 1/0 به دلیل اندازه نمونه بزرگ وقت گیر ارزیابی شد، ولی مدل تهیه شده در سطح دقت مدیریت تلفیقی آفات (25/0) برای ردیابی این شته در مزارع جو توصیه میشود. انجمن حشره شناسی ایراننامه انجمن حشره شناسی ایران0259-999639320191122Diverse range of fitnesses by ovipositing and feeding on fifteen eggplant genotypes in tomato leafminer, Tuta absoluta (Lepidoptera: Gelechiidae)تفاوت در برازندگی شبپره مینوز گوجهفرنگی (Tuta absoluta (Lepidoptera: Gelechiidae با تخمگذاری و تغذیه روی 15 ژنوتیپ بادمجان32534112099110.22117/jesi.2020.127418.1332FAهدیه شرربارگروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلیسینا، همدان، ایرانبابک ظهیریگروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلیسینا، همدان، ایرانمحمد خانجانیگروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلیسینا، همدان، ایران0000-0001-7197-3908حسن بابالحوائجیگروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلیسینا، همدان، ایرانلیلا ایراننژاد پاریزیگروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلیسینا، همدان، ایرانJournal Article20190812Tomato leafminer, <em>Tuta absoluta</em> has invaded Iran in recent years and rapidly turned into an important pest of tomato crops in open fields and greenhouses. Tomato is the preferred host of the pest. However, preliminary observations have shown that it can feed and reproduce on the other Solanaceous crops like eggplant and potato. In his study, the fitness of tomato leafminer has been investigated on fifteen commonly cultivated eggplant genotypes including Ghasri Dezful, Paboland Yazd, Mahali Jahrom, Shendabad, Dastgerd Esfahan, Sarkhoun Bandarabas, Chahboland Neishabur, Ghalami Varamin, Black Beauty, Blacky, Yalda, Lady, Linda, Lima and Kime in a greenhouse with the mean daily temperature of 25 ± 2°C, 60 ± 5% Relative Humidity and a natural photoperiod during the May and June. The ovipositional preference of females and some biological parameters like development times and survival rates of egg, larva and pupa, pupal weight and sex ratio have been evaluated on the plant genotypes using free-choice and no-choice tests. Significant differences have been revealed in the number of daily oviposited eggs on both potted plants and excised leaves and in all biological parameters except pupal weight and sex ratio among the eggplant genotypes throughout the experiments. The ovipositional preference of the females was significantly correlated and negatively correlated respectively with chlorophyll content of the leaves of eggplant genotypes (P < 0.01) and with trichome density on the underside of the entire leaf surface (P < 0.05). The eggplant genotypes were clustered into three main categories of resistant (Kime), semi-resistant (Black Beauty and Blacky) and semi-susceptible (other genotypes) using Ward-1963 hierarchical clustering method. The observed differences among the examined genotypes can be used in cropping systems for designing of eggplant breeding and tomato leafminer management programs.شبپره مینوز گوجهفرنگی، <em>Tuta absoluta</em> پس از ورود به ایران در سالهای اخیر به سرعت تبدیل به آفت مهم گوجهفرنگی در مزارع و گلخانهها شد. مشاهدات ابتدایی نشان داد، این آفت میتواند علاوه بر میزبان مرجح خود، یعنی گوجهفرنگی، روی سایر محصولات خانواده بادمجانیان از جمله بادمجان و سیبزمینی نیز مستقر شده و تغذیه و تولید مثل داشته باشد. در این پژوهش، برازندگی شبپره مینوز گوجهفرنگی روی 15 ژنوتیپ زراعی رایج بادمجان به نامهای قصری دزفول، پابلند یزد، محلی جهرم، شندآباد، دستگرد اصفهان، سرخون بندرعباس، چاهبلند نیشابور، قلمی ورامین، بلکبیوتی، بلکی، یلدا، لیدی، لیندا، لیما و کیم در گلخانهای با میانگین دمای 2 ± 25 درجه سلسیوس در شبانهروز، رطوبت نسبی 5 ± 60 درصد و دوره نوری طبیعی (اردیبهشت تا تیر) مورد بررسی قرار گرفت. ترجیح تخمگذاری حشرات ماده با 2 آزمون تخمگذاری انتخابی و غیر انتخابی و نیز شاخصهای زیستی شبپره مینوز گوجهفرنگی شامل مدت نمو و نرخ زندهمانی مراحل تخم، لارو و شفیره، وزن شفیره و نسبت جنسی روی ژنوتیپهای گیاهی مورد مطالعه ارزیابی شدند. تفاوتهای معنیداری در تعداد روزانه تخمهای گذاشتهشده روی بوتههای گلدانی و برگهای بریدهشده و نیز در تمام پراسنجههای زیستی جز وزن شفیرگی و نسبت جنسی میان ژنوتیپهای بادمجان در مجموعِ روزهای آزمایش آشکار شد. بین ترجیح تخمگذاری مادهها با میزان کلروفیل برگ و نیز تراکم کرک پشت برگ ژنوتیپهای بادمجان، به ترتیب یک همبستگی مثبت (در سطح احتمال 01/0) و یک همبستگی منفی (در سطح احتمال 05/0) مشاهده شد. ژنوتیپهای بادمجان به روش سلسله مراتبی WARD-1963 در سه خوشه مقاوم (کیم)، نیمهمقاوم (بلاکبیوتی و بلاکی) و نیمهحساس (سایر ژنوتیپها) دستهبندی شدند. تفاوتهای مشاهدهشده بین ژنوتیپهای مورد مطالعه میتواند در طراحی برنامههای اصلاحی بادمجان و مدیریت شبپره مینوز گوجهفرنگی در سیستمهای کشت مورد استفاده قرار گیرد.انجمن حشره شناسی ایراننامه انجمن حشره شناسی ایران0259-999639320191122Estimation of the lower temperature threshold and thermal requirement of Cryptolaemus montrouzieri Mulsant (Coleoptera; Coccinelidae) using Degree-Day and Ikemoto-Takai linear modelsتخمین آستانه پایین دمای رشدونمو و نیاز گرمایی کفشدوزک، Cryptolaemus montrouzieri )Mulsant (Coleoptera; Coccinelidae با بکارگیری مدلهای خطی روز-درجه و ایکموتو و تاکای34335812101010.22117/jesi.2020.128477.1348FAحسین رنجبر اقدمموسسه تحقیقات گیاه پزشکی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایرانعاطفه مرتضوی ملکشاهموسسه تحقیقات گیاه پزشکی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایرانJournal Article20190928The mealybug destroyer,<em> Cryptoleamus montrouzieri </em>Mulsant is the most important natural enemy of the mealybugs. Increasing knowledge regarding ecological compatibilities of the natural enemies lead to increase their efficacy for controlling the pests. In this study, the effect of temperature as the most effective environmental factor on development of the mealybug destroyerwas studied. Developmental time of incubation period, all larval instars, pupal period, and overall immature stages of the mealybug destroyer were recorded in temperatures ranging 15-35°C, 50-60% RH, and a photoperiod of (L:D) 16:8h. According to the ANOVA, temperature affected significantly developmental time of the mealybug destroyer at 1% probability level and increasing temperature lead to decreasing developmental time. Degree-Day and Ikemoto-Takai linear models were used to describe temperature-dependent development of the mealybug destroyer. While, both of the linear models had shown an acceptable fit to data, because of better statistical criteria, estimation of the Ikemoto-Takai linear model was considered for thermal indices. Estimated values for thermal requirement of incubation period, 1<sup>st</sup>, 2<sup>nd</sup>, 3<sup>rd</sup>, and 4<sup>th</sup> larval instars, total larval period, pupal period and overall immature stages of the <em>C. montrouzieri</em> were 45.38, 43.67, 53.04, 113.27, 256.89, 143.29 and 483.59 degree-days, respectively. Moreover, the values of the lower temperature threshold for the mentioned developmental stages were 9.79, 10.74, 10.28, 9.67, 10.06, 10.07, 9.18 and 9.64°C, respectively, using Ikemoto and Takaei linear model.According to the results, clarifying some aspects of thermal characteristics of the mealybug destroyer, would increase our knowledge to improve biological control program of the mealybugs.کفشدوزک شکارگر کریپتولموس، <em>C</em><em>ryptolaemus montrouzieri</em> Mulsantمهمترین دشمن طبیعی شپشکهای آرد آلود میباشد. شناخت سازگاریهای بوم شناختی عوامل مورد استفاده در برنامه های مهار زیستی آفات، موجب افزایش کارایی آنها در مهار آفات هدف خواهد شد. در این پژوهش، تاثیر دما به عنوان مهم ترین عامل محیطی موثر بر رشدونمو کفشدوزک یاد شده، مورد مطالعه قرار گرفت. طول دوره ی رشدونمو دوره جنینی (تخم)، سنین مختلف لاروی، شفیرگی و کل دوره ی نابالغ کفشدوزک کریپتولموس در دامنه دمایی 35-15 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 60-50 درصد و دوره نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی ثبت شد. بر اساس تجزیه واریانس داده ها، دما طول دوره رشدونمو مراحل رشدی کفشدوزک کریپتولموس را در سطح احتمال یک درصد تحت تاثیر قرار داد و افزایش دما کاهش طول دوره رشد و نمو را بدنبال داشت. مدل های خطی روز-درجه و ایکموتو-تاکای به منظور توصیف رشدونمو تابع دمای کفشدوزک کریپتولموس مورد استفاده قرار گرفت. هر چند هر دو مدل برازش مناسبی روی داده ها داشتند، ولی با توجه به معیارهای آماری، مقادیر برآورد شده توسط مدل ایکموتو-تاکای به عنوان شاخصهای دمایی کفشدوزک کریپتولموس در نظر گرفته شد. بر اساس نتایج به دست آمده، نیاز گرمایی مراحل رشدی جنینی، لارو سنین اول، دوم، سوم، چهارم لاروی، کل دوره لاروی، شفیرگی و کل دوره نابالغ کفشدوزک کریپتولموس به ترتیب 88/80، 38/45، 67/43، 04/53، 27/113، 89/256، 29/143 و 59/483 روز-درجه بود. علاوه بر این مقادیر دمای آستانه پایین دمای رشدونمو برای مراحل یاد شده با به کارگیری مدل ایکموتو-تاکای به ترتیب 79/9، 74/10، 28/10، 67/9، 06/10، 07/10، 18/9 و 64/9 درجه سلسیوس برآورد شد. نتایج به دست آمده از این پژوهش، علاوه بر مشخص کردن جنبه هایی از ویژگی های دمایی کفشدوزک کریپتولموس، اطلاعات ما را در راستای توسعه برنامه مهار زیستی شپشکهای آردآلود افزایش میدهد. انجمن حشره شناسی ایراننامه انجمن حشره شناسی ایران0259-999639320191122Digestive amylolytic and proteolytic activities of Brevicoryne brassicae (Hem.: Aphididae) on different canola cultivarsفعالـیت آمیـلولیتیک و پرو تئـولیتیک گــوارشی Brevicoryne brassicae (Hem.: Aphididae) روی ارقـام مختلف کلزا35936212101110.22117/jesi.2020.124375.1286FAبهرام ناصریگروه گیاه پزشکی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران0000-0001-5821-0957جبراییل رزمجوگروه گیاه پزشکی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران0000-0003-0948-8279قدیر نوری قنبلانیگروه گیاه پزشکی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایرانعاطفه مرتضوی ملکشاهگروه گیاه پزشکی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایراناحسان برزوییگروه گیاه پزشکی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایرانشروین برزینگروه گیاه پزشکی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایرانJournal Article20181202<em>Brevicoryne brassicae</em> (L.) is one of the most damaging pests of canola in Iran. Digestive amylolytic and proteolytic activities of adult aphids were evaluated on eight canola cultivars (Opera, SLM<sub>046</sub>, RGS<sub>000</sub>, Okapi, Delgan, Licord, H19, and Modena) using starch and azocasein substrates, respectively. The experiment was conducted at 25 ± 1°C, 65 ± 5% RH and a 16:8 h (L:D) photoperiod. Amylolytic activity was the lowest on Licord and highest on SLM<sub>046</sub>. The lowest proteolytic activity was on Okapi and Opera, and highest activity was on Delgan. The results indicated that canola cultivars influence on digestive physiology of this aphid.شته Brevicoryne brassicae یکی از مهمترین آفات خسارتزای کلزا در ایران است. فعالیت آمیلولیتیک و پروتئولیتیک گوارشی شتههای بالغ روی هشت رقم کلزا (Opera، SLM046، RGS000، Okapi، Delgan، Licord، H19 و Modena) به ترتیب با استفاده از سوبسترای نشاسته و آزوکازئین بررسی شد. آزمایش در دمای 1±25 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 5±65 درصد و دوره نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی انجام شد. فعالیت آمیلولیتیک روی رقم Licord کمترین و روی رقم SLM046 بیشترین بود. کمترین فعالیت پروتئولیتیک روی ارقام Okapi و Opera و بیشترین فعالیت روی رقم Delgan بود. نتایج نشان داد که ارقام کلزا بر فیزیولوژی گوارشی این شته تاثیرگذار هستند.انجمن حشره شناسی ایراننامه انجمن حشره شناسی ایران0259-999639320191122New report of Coproica vagans (Diptera: Sphaeroceridae) from Iranگزارش جدید گونه Coproica vagans (Diptera: Sphaeroceridae) از ایران36336612101310.22117/jesi.2020.127779.1338FAعماد چنگیزیگروه آموزشی پاتوبیولوژی- دانشکده دامپزشکی- دانشگاه سمنان- سمنان- ایران0000-0001-7120-0833محمد مهدی دروبشیگروه آموزشی پاتوبیولوژی- دانشکده دامپزشکی- دانشگاه سمنان- سمنان- ایرانJournal Article20190920During May 2019, a study in Shirvān city (North Khorasan province) to investigate the infestation of livestock farms with various insect species was carried out. In this study, large quantities of flies belonging to the Sphaeroceridae family were collected using light traps. The genus and species of these flies were identified as <em>Coproica vagans</em> (Haliday, 1833). This species is a new record for the Iranian insect fauna.خلاصه<br /> دراردیبهشت ماه 1398، طی مطالعه ای در شهرستان شیروان ( استان خراسان شمالی ) آلودگی مزارع پرورش دام به انواع حشرات بررسی شد. در این مطالعه با استفاده از تله نوری، مقادیر زیادی از مگس های خانواده Sphaeroceridae جدا گردید. جنس و گونه این مگس ها Coproica vagans (HALIDAY, 1833) میباشد. گونه مذکور، برای اولین بار از ایران گزارش میگردد.