بررسی پارامترهای رشد جمعیت شته‌ی معمولی گندم، Schizaphis graminum (Hem.: Aphididae)، روی ارقام گندم رایج در منطقه‌ی ورامین

نویسندگان

چکیده

شته‌ی معمولی گندم،Schizaphis graminum Rondani ، یکی از شته‌های زیان‌آور غلات منطقه‌ی ورامین می‌باشد. در این تحقیق ویژگی‌های زیستی این شته در آزمایشگاه در دمای 1 ± 20 درجه‌ی سلسیوس، رطوبت نسبی 80-70 درصد و دوره‌ی نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی بررسی شد. برای این منظور، شته‌ی معمولی گندم با استفاده از قفس‌های برگ روی شش رقم گندم مهدوی، کویر، نیک‌نژاد، طبسی، آزادی و قدس پرورش داده شد و مدت زمان رشد پوره‌ها، میزان تلفات، طول عمر و باروری آن‌ها به طور روزانه ثبت و نرخ ذاتی افزایش جمعیت، نرخ متناهی افزایش جمعیت و مدت زمان دو ‌برابر ‌شدن جمعیت آن محاسبه گردید. نتایج نشان داد که تلفات پوره‌ها روی ارقام گندم رایج در منطقه‌ی ورامین در حد درصد تلفات پوره‌ها روی ارقام گندم حساس می‌باشد. همچنین شته‌ها روی هر شش رقم مورد آزمایش طول عمر نسبتاً بالایی داشته و طول دوره‌ی پورگی آن ها تاحدودی کوتاه بود. کمترین میزان باروری شته‌ی معمولی گندم روی رقم کویر به دست آمد و دو رقم طبسی و مهدوی با دارا بودن بیشترین مقدار، با آن تفاوت معنی‌دار نشان دادند (01/0P<). محاسبه‌ی پارامتر نرخ ذاتی افزایش جمعیت نشان داد که ارقام گندم رایج در منطقه‌ی ورامین نسبت به شته‌ی معمولی گندم حساس می‌باشند، زیرا جمعیت شته روی این ارقام با نرخ تصاعدی ثابت 310/0-252/0 ماده به ازای هر ماده در روز رشد می‌کند و در صورت وجود شرایط مساعد و در غیاب دشمنان طبیعی می‌تواند به سرعت افزایش یابد. نتایج نشان داد که سه رقم نیک‌نژاد، طبسی و قدس مناسب‌ترین رقم‌های مورد آزمایش برای رشد جمعیت شته‌ی معمولی گندم بودند. همچنین شته روی رقم کویر کمترین مقدار نرخ ذاتی افزایش جمعیت و نرخ متناهی افزایش جمعیت و بیشترین طول مدت زمان دو ‌برابر ‌شدن جمعیت را داشت که به دلیل پایین بودن باروری و طول دوره‌ی پورگی بیشتر شته روی این رقم بود. بنابراین در صورت گسترش کشت رقم کویر در منطقه‌ی ورامین، جمعیت شته‌ی معمولی گندم به احتمال زیاد افزایش نخواهد یافت.

کلیدواژه‌ها


CAPTCHA Image