تعیین دز ایجاد کننده‌ی ناباروری در سوسک چهار نقطه‌ای حبوبات،( Callosobruchus maculatus (Col.: Bruchidae، بوسیله‌ی پرتو گاما و نسبت رهاسازی حشرات نابارور به یک جمعیت طبیعی

نویسندگان

چکیده

اثر دزهای مختلف پرتو گاما به‌منظور نابارورسازی سوسک چهارنقطه‌ای حبوبات Callosobruchus maculatus (F.) مورد مطالعه قرار گرفت. در این مطالعه از دزهای 0، 20، 35، 50، 60 و 70 گری در مرحله‌ی شفیرگی استفاده گردید و پس از جداسازی حشرات کامل خارج شده قبل از جفت‌گیری آنها را در تیمارهای جداگانه به صورت ماده‌ی طبیعی نر طبیعی، ماده‌ی پرتودیده نر طبیعی، ماده‌ی طبیعی  نر پرتودیده و ماده‌ی پرتودیده نر پرتودیده تلاقی دادیم. مقایسه‌ی میانگین حشرات کامل ظاهر شده در نسل بعد نشان داد در دز 20 گری، کلیه‌ی تیمارها با هم اختلاف معنی‌دار دارند به‌جز، تیمارهای ماده‌ی طبیعی  نر طبیعی با ماده‌ی پرتودیده  نر طبیعی. در دز 35 گری، کلیه‌ی جفت تیمارها با هم اختلاف معنی‌دار داشتند. بیشترین میزان ناباروری در تیمار ماده‌ی پرتودیده  نر پرتودیده بود و این تیمار با تیمار ماده‌ی طبیعی  نر پرتودیده تفاوت معنی‌دار نداشت. در دز 50 گری، تیمارهایی که در آن نر یا ماده‌ی پرتودیده وجود داشت با تیماری که نر و ماده آن طبیعی بودند، اختلاف معنی‌دار وجود داشت. در دزهای 60 و 70 گری درصد تفریخ تخم‌ها در نسل بعد چه در مورد نرهای نابارور و چه در مورد ماده‌های نابارور به‌طرز معنی‌داری کاهش پیدا کرد. بنابراین دزهای 60 تا 70 گری باعث ناباروری در این حشره می‌گردند. رهاسازی حشرات نابارور به یک جمعیت طبیعی در سه حالت رهاسازی نرهای نابارور، ماده‌های نابارور و نرها و ماده‌های نابارور مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج نشان داد رهاسازی ماده‌های نابارور نقشی در کاهش جمعیت حشره در نسل بعد ایفا نمی‌کند. رهاسازی نرهای نابارور و نرها و ماده‌های نابارور اثر یکسان نشان داد. در نتیجه با توجه به اینکه جداسازی نرها و ماده‌ها از یکدیگر دشوار و وقت‌گیر است، رهاسازی نرها و ماده‌های نابارور تواماً و با نسبت جمعیتی 10:10:1:1 (ماده‌ی طبیعی نر طبیعی  ماده‌ی نابارور  نر نابارور) بهترین نتیجه را در کاهش جمعیت حشره در نسل بعد به دنبال دارد.

کلیدواژه‌ها

ارسال نظر در مورد این مقاله
CAPTCHA Image
نامه انجمن حشره شناسی ایران
دوره 25، شماره 2
اسفند 1384
صفحه 35-43

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار