اثرات زیرکشندگی حشره‌کش تیوسیکلام بر فراسنجه‌های زیستی مگس مینوز سبزی و صیفی Liriomyza sativae (Diptera: Agromyzidae) در شرایط آزمایشگاهی

فروزان, مریم; شیخی گرجان, عزیز

doi:10.52547/jesi.42.4.3

اثرات زیرکشندگی حشره‌کش تیوسیکلام بر فراسنجه‌های زیستی مگس مینوز سبزی و صیفی Liriomyza sativae (Diptera: Agromyzidae) در شرایط آزمایشگاهی

نوع مقاله : مقاله کامل، فارسی

نویسندگان

¹ مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان غربی، سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی، ارومیه، ایران

² موسسه تحقیقات گیاهپزشکی کشور، سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

10.52547/jesi.42.4.3

چکیده

مگس مینوز سبزی و صیفی Liriomyza sativae Blanchard ، از مهمترین آفات سبزی ‌های گلخانه ای و فضای باز، محسوب می شود. با توجه به توصیه کاربرد حشره کش تیوسیکلام جهت مدیریت آفت مزبور، در پژوهش حاضر، اثرات کشندگی و زیرکشندگی(5/131:LC₃₀، 1/87:LC₂₀، 15/49:LC₁₀ میلی گرم ماده موثره بر لیتر) حشره کش تیوسیکلام (اویسکت^®SP50%) روی فراسنجه های زیستی این آفت در شرایط آزمایشگاهی مورد ارزیابی قرار گرفت. روش مورد استفاده در انجام آزمایشها غوطه وری صفحه های برگی حاوی لارو مگس در ترکیب آفتکش بود. تجزیه داده ها با استفاده از تئوری جدول زندگی دو جنسی ویژه سن-مرحله رشدی انجام شد. نتایج نشان داد که، طول عمر مگسهای بالغ بصورت معنیداری تحت تاثیر غلظتهای زیرکشنده حشره کش کاهش یافت. باروری نیز بطور معنیداری تحت تاثیر غلظتهای مورد مطالعه قرار گرفت و کمترین میزان این فراسنجه (23/34 تخم) در غلظت LC₃₀ ثبت شد. به علاوه غلظتهای زیرکشنده مورد مطالعه مقادیر نرخ خالص تولیدمثل (R₀) را در مقایسه با شاهد کاهش دادند (01/78:شاهدو 58/11:LC₃₀،6/33:LC₂₀،76/63:LC₁₀ نتاج/ فرد). سایر فراسنجهها مانند نرخ ذاتی افزایش جمعیت (r) و نرخ متناهی افزایش جمعیت (l) نیز بهطور معنی‌داری نسبت به شاهد کمتر شدند. بیشترین مقادیر این فراسنجه ها در شاهد ثبت شد( به ترتیب 19/0و 21/1 بر روز). کاهش نرخ رشد در تیمارهای مختلف زیرکشنده، افزایش طول مدت یک نسل (T) را دربرداشت بطوریکه کمترین آن در شاهد 49/22 روز و بیشترین در LC₃₀ با 25/26 روز ثبت شد. یافته‌های پژوهش حاضر بیانگر این است که حشره کش تیوسیکلام پتانسیل خوبی در کنترل مگس مینوز در غلظتهای کشنده و زیرکشنده دارد. ضرورت توجه به اثرات زیرکشندگی حشره کشها در ارزیابی اثرات کلی آفتکشها بر آفات و دشمنان طبیعی آنها را آشکار میکند.

چکیده تصویری

کلیدواژه‌ها

موضوعات

مدیریت تلفیقی آفات

This Work is licensed under Creative Commons Attribution-Non Commercial 4.0 International Public License.

مراجع

Abbasalizadeh, S. (2016) Lethal & sublethal effects of abamectin, spinosad and diazinon on Liriomyza sativae (Blanchard) (Diptera: Agromyzidae). 71 pp. MSc Thesis.Tabriz University. (In Persian)

Abotalebi, E. (2012) The effect of sub-lethal doses of thiocyclam and chromofenoside on the biotable parameters of diamondback moth Plutella xylostella. 134 pp. MSc thesis.Shahed University.(In Persian)

Aghdam, M. T., Asgari, S. & Sheikhigarjan, A. (2015) Study of lethal dose and sub lethal effect of thiocyclam insecticide on life table of tomato Meyrick (Lep: Gelechiidae) Tuta absoluta. Advances in Environmental Biology 9(2), pp.1194-1197.

Alaei Verki, S. T., Iranipour, S. & Karimzadeh, R. (2020) Vegetable leafminer, Liriomyza sativae (Diptera: Agromyzidae) damage mediated yield loss of cucumber. North-Western. Journal of Zoology 16 (2) 134-140.

Alinejad, M., Kheradmand, K. & Fathipour, Y. (2016) Assessment of sublethal effects of spirodiclofen on biological performance of the predatory mite, Amblyseius swirskii. Systematic and Applied Acarology 21(3), 375-384. https://doi.org/10.11158/saa.21.3.12

Askari Saryazdi, G., Hejazi, M. J., Rashidi, M. R. & Ferguson, S. (2014) Incidence and characterization of resistance to fenpropathrin in some Liriomyza sativae (Diptera: Agromyzidae) populations in Iran. Journal of Economic Entomology 107 (5), 1908-1915. https://doi.org/10.1603/EC14181

Banks, J. E. & Stark, J. D. (1998) What is ecotoxicology? An ad‐hoc grab bag or an interdisciplinary science?. Integrative Biology: Issues, News, and Reviews: Published in Association with The Society for Integrative and Comparative Biology 1(5), pp.195-204. https://doi.org/10.1002/(SICI)1520-6602(1998)1:5<195::AID-INBI5>3.0.CO;2-3

Bogran, C. E. (2005) Biology and management of Liriomyza leafminers in greenhouse ornamental crops. Agrilife Extension, [Aquired, May 21, 2014] Available from: https://insects.tamu.edu/extension/publications/epubs/eee_00030.cfm

Chi, H., & H. Liu. (1985) Two new methods for the study of insect population ecology. Bulletin of the Institute of Zoology, Academia Sinica 24, 225-240.

Chi, H. (1988) Life-table analysis incorporating both sexes and variable development rates among individuals. Environmental Entomology 17, 26-34. https://doi.org/10.1093/ee/17.1.26

Chi, H. (2020) TWOSEX-MSChart: a computer program for the agestage, two-sex life table analysis. National Chung Hsing University, Taichung, Taiwan, (http://140.120.197.173/Ecology/Download/ Twosex- MSChart.zip) (accessed 1 August 2020). (Replace 2020 with the actual year you downloaded the program).

Chi H, (2021) TIMING-MSChart: a computer program for the population projection based on age-stage, two-sex life table. National Chung Hsing University, Taichung, Taiwan. [online], Available: http: //140.120.197.173/Ecology/.

Conroy, L., Scott-Dupree C. D., Harris, C. R., Murphy, G. & Broadbent, A. B. (2008) Susceptibility of two strains of American serpentine leafminer (Liriomyza trifolii (Burgess)) to registered and reduced risk insecticides in Ontario. Journal of the Entomological Society of Ontario 139, 41-47.

Erb, S. L., Bourchier, R. S., van Frankenhuyzen, K. & Smith, S. M. (2001) Sublethal effects of Bacillus thurengiensis Berliner subsp. Kurstaki on Lymantria dispar (Lepidoptera: Lymantriidae) and the tachinid parasitoid Compsilura concinnata (Diptera: Tachinidae). Environmental Entomology 30, 1174-1181. https://doi.org/10.1603/0046-225X-30.6.1174

Fathipour, Y., Haghani, M., Talebi, A. A., Baniameri, V. & Zamani, A. A. (2006) Natural parasitism of Liriomyza sativae (Diptera: Agromyzidae) on cucumber under field and greenhouse conditions. IOBC Wprs Bulletin 29 (4), 163.

Fourouzan, M. & Farrokh-Eslamlu, M. A. (2017) Efficiency of some biorational insecticides on leafminer, Liriomyza sativae Blanchard (Diptera: Agromyzidae). Research & Reviews: Journal of Botanical Sciences 6(3), pp.91-98.

Hammad, E. M. A., Nemer, N. M. & Kawar, N. S. (2000) Efficacy of chinaberry tree (Meliaceae) aqueous extracts and certain insecticides against the pea leafminer (Diptera: Agromyzidae). Journal of Agriculture Science 134, 413-420. https://doi.org/10.1017/S002185969900773X

Ibrahim, Y. B. & Yee, T. S. (2000) Influence of sublethal exposure to abamactin on the
boplogical performance of Neoseiulus longispinosus (Acari: Phytoseiidae). Journal of
Economic Entomology 93, 1085-1089. https://doi.org/10.1603/0022-0493-93.4.1085

Kammenga, J. & Laskowski, R. (2000) Demography in ecotoxicology. Chichester: Wiley.

Kang, L., Chen, B., Wei, J. N. & Liu, T. X. (2009) Roles of thermal adaptation and chemical ecology in Liriomyza distribution and control. Annual Review of Entomology 54, 127-145. https://doi.org/10.1146/annurev.ento.54.110807.090507

Khorshidi, M., Hejazi, M. J. & Iranipour, S. (2017) Effect of azadirachtin, chlorantraniliprole and some insect growth regulators on vegetable leafminer, Liriomyza sativae (Blanchard) (Diptera: Agromyzidae). Journal of Crop Protection 6 (1), 115-123.

Leibee, G. L. (1988) Toxicity of abamactin to Liriomyza trifolii (Burgess) (Diptera: Agromyzidae). Journal of Economic Entomology 81, 738-740. https://doi.org/10.1093/jee/81.2.738

López, R., Carmona, D., Vincini, A. M., Monterubbianesi, G. & Caldiz, D. (2010) Population dynamics and damage caused by the leafminer Liriomyza huidobrensis Blanchard (Diptera: Agromyzidae), on seven potato processing varieties grown in temperate environment. Neotropical Entomology 39, 108-114. https://doi.org/10.1590/S1519-566X2010000100015

Mackauer, M. (1986) Fecundity and host utilization of the aphid parasite Aphelinus semiflavus (Hymenoptera: Aphilinidae) at two host densities. Canadian Entomology 114, 721-726. https://doi.org/10.4039/Ent114721-8

Namvar, P., Safaralizadeh, M. H. & Baniameri, V. (2011) Effect of the commercial combination of neem in the control of the Liriomyza sativae Blanchard (Diptera: Agromyzidae) and its comparison with common chemical pesticides. Soil and Plant Interactions 7 (2), 89-96.

Pienkowski, R.L. & Parkman, P. (1990) Sub lethal effects of neem seed extract on adults of Liriomyza trifolii (Diptera: Agromyzidae). Journal of Economic Entomology 83(4), 1246-1249. https://doi.org/10.1093/jee/83.4.1246

Parrella, M. P. (1987) Biology of Liriomyza. Annual Review of Entomology 32, 201-224. https://doi.org/10.1146/annurev.en.32.010187.001221

Poehling, H. M. & Hossain, M. B. (2009) A comparative study of residual effects of Azadirachtin, Spinosad and Avermectin on Liriomyza sativae (Dip.: Agromyzidae) on tomatoes. International Journal of Pest Management 55(3), 187-195. https://doi.org/10.1080/09670870902725791

Rahardjo, I. B., Marwoto, B. & Budiarto, K. (2020) Efficacy of selected plant extracts to control leaf miner (Lyriomyza spp.) in chrysanthemum. AGRIVITA, Journal of Agricultural Science 42 (1), 37-44. DOI: http://doi.org/10.17503/agrivita.v42i1.2219

Rashid, M., Sheikhi Garjan, A., Naseri, B. & Saberfar, F. (2012) Comparative toxicity of abamectin, cyromazine and spinosad against the leaf-miner fly, Liriomyza sativae (Dip.: Agromyzidae). Journal of Entomological Society of Iran 32(1), pp.125-133.

Reitz, S. R., Gao, Y. & Lei, Z. (2013) Insecticide use and the ecology of invasive Liriomyza leafminer management. Insecticides-development of safer and more effective technologies. pp. 235-255. InTech. http://dx.doi.org/10.5772/53874.

Rezaei, Z., Ghane-Jahromi, M., Sedaratian, H. & Sahraeian. H. (2016) Investigation Sub-lethal effects of Thiocyclam-Hydrogen-Oxalate on reproductive and population growth parameters of Tuta absoluta (Lep.:Gelechidae). Proceedings of 22nd Iranian Plant Protection Congress College of Agriculture and Natural Resources, University of Tehran, Karaj, IRAN.(Available: https://sid.ir/paper/937985/en)

Robertson, J. L., Russel, R. M., Preisler, H. K. & Savin, N. E. (2007) Bioassays with arthropods. 224 pp. CRC Press. New York.

Run‐jie, Z. H. A. N. G., Dao‐jian, Y. U. & Chang‐qing, Z. H. O. U. (2000) Effects of temperature on certain population parameters of Liriomyza sativae BLAN‐CHARD (Diptera: Agromyzidae). Insect Science 7(2), 185-192. https://doi.org/10.1111/j.1744-7917.2000.tb00358.x

Saberfar, F., Sheikhi Garjan, A., Naseri, B. & Rashid, M. (2012) Comparative toxicity of abamectin, cyromazine and spinosad against the leaf-miner fly, Liriomyza sativae (Dip. : Agromyzidae). Journal of Entomological Society of Iran 32, 125-133.

Safaralizadeh, P. N. M. H., Baniameri, V., Pourmirza, A. A. & Isfahani, J. K. (2011) Spatial distribution and fixed-precision sequential sampling of Liriomyza sativae Blanchard (Diptera: Agromyzidae) on cucumber greenhouse. Middle-East Journal of Scientific Research 10 (2), 157-163.

Sedaratian, A., Fathipour, Y., Talaei-Hassanloui, R. & Jurat-Fuentes, J. L. (2013) Fitness costs of sublethal exposure to Bacillus thuringiensis in Helicoverpa armigera: A carryover study on offspring. Journal of Applid Entomology 137, 540-549. https://doi.org/10.1111/jen.12030

Shahbaz, M., Khoobdel, M., Khanjani, M., Hosseininia, A. & Khederi, S. J. (2019) Sublethal effects of acetamiprid on biological aspects and life table of Amblyseius swirskii (Acari: Phytoseiidae) fed on Aleuroclava jasmini (Hemiptera: Aleyrodidae). Systematic and Applied Acarology 24(5), pp.814-824. https://doi.org/10.11158/saa.24.5.7

Sheikhigarjan, A. Najafi, H., Abbasi, Azimi, H. & Moradi M. (2021) The chemical and organic pesticide guide of Iran. Rah Dan press, Tehran, Iran,p. 525

Stark, J. D. & Banks, J. E. (2003) Population-level effects of pesticides and other toxicants on arthropods. Annual review of entomology 48, p.505. doi:10.1146/annurev,ento,48.091801.112621

Starck, J. D., Sugayama, R. L. & Kovaleski, A. (2007) Why demographic and modeling approaches should be adopted for estimating the effects of pesticides on biocontrol agents. BioControl 52, 365-374. https://doi.org/10.1007/s10526-006-9040-6

Stark, J. D. & Wennergren, U. (1995) Can population effects of pesticides be predicted from demographic toxicological studies?. Journal of Economic Entomology, 88(5), pp.1089-1096. https://doi.org/10.1093/jee/88.5.1089

Suganthan, N., Manmathan, R. & Kumanan, T. (2020) Rhabdomyolysis and acute kidney injury associated with thiocyclam hydrogen oxalate (Evisect) poisoning. SAGE Open Medical Case Reports 8, 205-313. https://doi.org/10.1177/2050313X20954942

Talebi Jahromi, Kh. (2012) Toxicology of pesticides (insecticides, acaricides, rodenticides). Fifth editon, University of Tehran, 500pp

Weintraub, P. G. & Horowitz, A. R. (1996) Spatial and diel activity of the pea leafminer (Diptera: Agromyzidae) in potatoes, Solanum tuberosum. Environmental Entomology 25 (4), 722-726.