تاثیر غلظت زیرکشنده سه فرموله تجاری چریش شامل کوفا، نیم‌آزال و نیم‌بسیدین روی فراسنجه‌های جدول زندگی سفیدبالک گلخانهTrialeurodes vaporariorum (Hem., Aleyrodidae)

نیک اختر, سمانه; ارمیده, شهرام; میرفخرایی, شهرام; فروزان, مریم

doi:10.52547/jesi.42.4.6

تاثیر غلظت زیرکشنده سه فرموله تجاری چریش شامل کوفا، نیم‌آزال و نیم‌بسیدین روی فراسنجه‌های جدول زندگی سفیدبالک گلخانهTrialeurodes vaporariorum (Hem., Aleyrodidae)

نوع مقاله : مقاله کامل، فارسی

نویسندگان

¹ گروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران

² مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان غربی، سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی، ارومیه، ایران

10.52547/jesi.42.4.6

چکیده

سفیدبالک گلخانهTrialeurodes vaporariorum Westwood یکی از آفات مهم سبزی، صیفی و گیاهان زینتی میباشد. در کنترل این آفت، یافتن راهکارهای جایگزین به منظور کاهش اثرات سوء ناشی از مصرف بیرویه آفتکشهای شیمیایی ضروری میباشد. بنابراین در این پژوهش، اثر زیرکشندگی (LC₂₀) سه فرمولاسیون چریش (Azadirachta indica A. Juss) شامل نیمبسیدین^®، نیمآزال^® و کوفا^® روی سفید‌‌بالک گلخانه مورد بررسی قرار گرفت. آزمایشها در گلخانه با شرایط نوری ۱۶: ۸ ساعت (روشنایی: تاریکی)، دمای ۲±۲۷ درجه‏ سلسیوس و رطوبت نسبی5±۶۵ درصد انجام گرفت. نتایج نشان داد فرمولاسیون نیمبسیدین^® با LC₅₀ معادل 261/0 میلی گرم ماده موثر بر لیتر، سمیترین فرمولاسیون روی پوره سن سوم این آفت بود. در بررسی اثرات زیر کشندگی، هر سه فرمولاسیون، طول دوره مراحل نابالغ، طول عمر، باروری و بقاء سفید بالک را تحت تأثیر قرار دادند. کمترین نرخ خالص تولید مثل(R0) (68/3 نتاج/ فرد)، نرخ ذاتی افزایش جمعیت(r) (06/01/ روز)و نرخ متناهی افزایش جمعیت (λ)(06/1 1/ روز)مربوط به فرمولاسیون نیمبسیدین بود. با این حال میانگین مدت زمان یک نسل (T) تحت تأثیر غلظت زیرکشنده سه فرمولاسیون قرار نگرفت. یافته‌های پژوهش حاضر حاکی از اثرات منفی غلظت‌ زیرکشنده‌ (LC₂₀) هر سه فرمولاسیون چریش روی فراسنجه های زیستی و رشد جمعیت این آفت بود. بر همین اساس، میتوان از غلظت زیرکشنده فرمولاسیون نیمبسیدین^® در مدیریت تلفیقی این آفت استفاده کرد.

چکیده تصویری

کلیدواژه‌ها

موضوعات

مدیریت تلفیقی آفات

This Work is Licensed under Creative Commons Attribution-Non-Commercial 4.0 International Public License

مراجع

Abbott, W.S. (1925) A method of computing the effectiveness of an insecticide. Journal of Economic Entomology 18, 265-267. https://doi.org/10.1093/jee/18.2.265a

Abou-Taleb, H.K. (2016) Effects of azadirachtin and methoxyfenozide on some biological and biochemical parameters of cotton leaf worm, Spodoptera littoralis (Lepidoptera: Noctuidae). Egyptian Scientific Journal of Pesticides 2(1), 17-26.

Ahmad, S., Ansari, M. S. & Moraiet, M. A. (2013) Demographic changes in Helicoverpa armigera after exposure to neemazal (1% EC azadirachtin). Crop Protection 50, 30-36.https://doi.org/10.1016/j.cropro.2013.03.012

Alipour, V. & Mehrkhou, F. (2018) Effects of different potato cultivars on life history and demographic parameters of Phthorimaeaoperculella Zeller (Lepidoptera: Gelechiidae). International Journal of Pest Management 64 (4), 365-371.https://doi.org/10.1080/09670874.2018.1445881

Amaral, K. D., Gandra, L. C., de Oliveira, M. A., de Souza D. J. & Della Lucia, T. M. C. (2019) Effect of azadirachtin on mortality and immune response of leaf-cutting ants. Ecotoxicology 28 (10), 1190-1197.https://doi.org/10.1007/s10646-019-02124-z.

Aylin, ER. (2022) Mortality, developmental biology and cellular immunity in Achroia grisella (Fabricius, 1794) (Lepidoptera: Pyralidae) larvae exposed to azadirachtin. Turkish Journal of Entomology 46 (4), 441-452.https://doi.org/10.16970/entoted.1123238.

Barnby, M. A., Yamasaki, R. B. & Klocke, J. A. (1989 Biological activity of azadirachtin., three derivatives., and their ultraviolet radiation degradation products against tobacco budworm (Lepidoptera: Noctuidae) larvae. Journal of Economic Entomology 82(1), 58-63.https://doi.org/10.1093/jee/82.1.58.

Bartelsmeier, I., Kilian, Michael. & Dicke, M. (2023) Effects of NeemAzal-T/S on different developmental stages of rose aphid, Macrosiphum rosae. Entomologia Experimentalis et Applicata, 170 (3): 245-259.https://doi.org/10.1111/eea.13141.

Bernardes, R. C., Tomé, H. V. V., Barbosa, W. F., Guedes R. N. C. & Lima, M. A. P. (2017) Azadirachtin-induced antifeeding in neotropical stingless bees. Apidologie 48 (3), 275-285. https://doi.org/10.1007/s13592-016-0473-3

Bezzar-Bendjazia, R., Kilani-Morakchi, S., Ferdenache M. & Aribi, N. (2017) Azadirachtin induces larval avoidance and antifeeding by disruption of food intake and digestive enzymes in Drosophila melanogaster (Diptera: Drosophilidae). Pesticide Biochemistry and Physiology 143 (1), 135-140. https://doi.org/10.1016/j.pestbp.2017.08.006.

Bhardwaj, A. K. & Ansari, B. A. (2015) Effect of Nimbecidine and Neemazal on the developmental programming of cotton pest, Earias vittella. Journal of Entomology and Zoology Studies 3(1), 38-42.

Bi, J. L. & Toscano, N. C. (2007) Current status of the greenhouse whitefly, Trialeurodes vaporariorum, susceptibility to neonicotinoid and conventional insecticides on strawberries in southern California. Pest Management Science 63(8): 747-752. https://doi.org/10.1002/ps.1405.

Carvalho, S. S., Vendramim J. D., Pitta R. M. & Forim M. R. (2012) Efficiency of neem oil nanoformulations to Bemisia tabaci (GENN.) Biotype B (Hemiptera: Aleyrodidae). Semina: Ciencias Agrarias 33(1), 193 -201.https://doi.org/10.5433/1679-0359.2012v33n1p193.

Chaudhary, S., Kanwar, R. K., Sehgal, A., Cahill, D. M., Barrow, C. J., Sehgal R. & Kanwar, J. R. (2017) Progress on Azadirachta indica based biopesticides in replacing synthetic toxic pesticides. Frontiers in Plant Science 8 (1), 623-610. https://doi.org/10.3389/fpls.2017.00610.

Chi, H. & Liu, H. (1985) Two new methods for the study of insect population ecology. Bulletin of the Institute of Zoology, Academia Sinica 24, 225–240.

Chi, H. (1988) Life-table analysis incorporating both sexes and variable development rates among individuals. Environmental Entomology 17, 26–34. https://doi.org/10.1093/ee/17.1.26.

Chi, H. (2020) TWOSEX-MSChart: a computer program for age stage, two-sex life table analysis. National Chung Hsing University, Taichung, Taiwan; available from http://140.120.197.173/ Ecology/Download/TWOSEX-MSChart.rar.

Dehghani, M. & Ahmadi, K. (2013) Influence of some plant extracts and commercial insecticides on the eggs of Trialeurodes vaporariorum Westwood (Hom.: Aleyrodidae). Journalof Phytopathology and Plant Protection 46 (10), 1127-1135.https://doi.org/10.1080/03235408.2012.760261.

Duhan, J. S., Kumar, R., Kumar, N., Kaur, P., Nehra, K. & Duhan, S. (2017) Nanotechnology: the new perspective in precision agriculture. Biotechnology Reports 15, 11–23.https://doi.org/10.1016/j.btre.2017.03.002.

Fahim, M., Safaralizadeh, M. H. & Safavi, S. A. (2012) Evaluation of the sensitivity of the egg, nymph and adult greenhouse whitefly against of essential oils of mint and cumin in laboratory conditions. Journal of Agricultural Acknowledge and Sustainable Production 22(3), 27-35.

Glare, T. R. & Moran-Diez, M. E. (2016) Microbial-Based Biopesticides-Methods and Protocols. Springer Protocols. Humana Press, New York, NY. 224 pp.https://doi.org/10.1007/978-1-4939-6367-6.

Horowitz, A. R., Kontsedalov, S. & Ishaaya, I. (2004) Dynamics of resistance to the neonicotinoids actamiprid and thiamethoxam in Bemisia tabaci. Insecticides Resistance and Resistance Management 97(6), 2051-2056. https://doi.org/10.1093/jee/97.6.2051.

Isman, M. B. (2006) Botanical insecticides, deterrents, and repellents in modern agriculture and an increasingly regulated world. Annual Review of Entomology 51, 45–66.https://doi.org/10.1146/annurev.ento.51.110104.151146.

Johnson, S., Dureja, P. & Dhingra, S. (2003) Photostabilizers for Azadirachtin-A (a neem-based pesticide). Journal of Environmental Science and Health, Part B 38(4), 451-462.https://doi.org/10.1081/PFC-120021665.

Karanja, J., Poehling, H. M. & Pallmann, P. (2015) Efficacy and dose response of soil-applied neem formulations in substrates with different amounts of organic matter, in the control of whiteflies, Aleyrodes proletella and Trialeurodes vaporariorum (Hemiptera: Aleyrodidae). Journal of Economic Entomology 108(3), 1182-1190. https://doi.org/10.1093/jee/tov047.

Koul, O. (1999) Insect growth regulating and antifeedant effects of neem extracts and azadirachtin on two aphid species of ornamentals plants. Journal of Bioscience 24(1), 85-90.https://doi.org/10.1007/BF02941111.

Koul, O., Shankar, J.S. & Mehta. N. (1997) Antifeedant activity of neem seed extracts and azadirachtin to cabbage aphid Brevicoryne brassicae (L.). Indian Journal of Experimental Biology 35, 994-997.

Lingaiah, T., Krishnaiah, N. V., Kumar, K. M., Katti, G., Krishnaiah, K. & Pasalu, I. C. (1999) Antifeedant effect of neem formulations against rice leaf folder, Cnaphalocrocis medinalis and Hispa, Dicladispa armigera. Pesticide Research Journal 11(1), 93-96.

Mahmoudi, T., Abdolmohammadi, K., Bashiri, H., Mohammadi, M., Rezaie, M.J., Fathi, F. & Tayebi, L. (2020) Hydrogen peroxide preconditioning promotes protective effects of umbilical cord vein mesenchymal stem cells in experimental pulmonary fibrosis. Advanced Pharmaceutical Bulletin 10(1), 72-82. https://doi.org/10.15171/apb.2020.009.

Maia, A. D. H., Luiz, A. J. & Campanhola, C. (2000) Statistical inference on associated fertility life table parameters using jackknife technique: computational aspects. Journal of Economic Entomology 93(2), 511-518. https://doi.org/10.1603/0022-0493-93.2.511

Menke, S. & Gerhard, D. (2010) Detection of a related difference in efficacy of azadirachtin treatments for the control of whiteflies on Gerbera jamesonii by testing for interactions in generalized linear models. Pest Management Science 66(4), 358-364. https://doi.org/10.1002/ps.1881.

Nasruddin, A., Jumardi, J. & Melina, M. (2021) Population dynamics of Trialeurodes vaporariorum (Westwood) (Hemiptera: Aleyrodidae) and its populations on different planting dates and host plant species. Annals of Agricultural Sciences 66, 109-114.https://doi.org/10.1016/j.aoas.2021.08.001.

Robertson, J. L., Russel, R. M., Preisler, H. K. & Savin, N. E. (2007) Bioassays with Arthropods. CRC Press.2nd ed. NewYork, 224.

Safavi, S. A. & Bakhshaei, M. (2017). Biological parameters of Trialeurodes vaporariorum (Hemiptera: Aleyrodidae) exposed to lethal and sublethal concentrations of Calypso^®. Journal of Crop Protection 6(3), 341-351. https://dorl.net/dor/20.1001.1.22519041.2017.6.3.9.9.

Shu, B., Zhang, J., Cui, G., Sun, R., Yi, X. & Zhong, G. (2018).Azadirachtin affects the growth of Spodoptera litura Fabricius by inducing apoptosis in larval midgut. Frontiers in Physiology, 9: 137.https://doi.org/10.3389/fphys.2018.00137.

Southwood, R. & Henderson. P.A. (2000) Ecological Methods. 3rd edition. Blackwell Science. 592 pp.

Taghizadeh, R., Fathipour, Y. & Kamali, K. (2008) Influence of temperature on life table parameters of Stethorus gilvifrons (Mulsant) (Coleoptera: Coccinellidae) fed on Tetranychus urticae Koch. Journal of Applied Entomology 132 (8), 638-645.https://doi.org/10.1111/j.1439-0418.2008.01276.x.

Wheathersbee, A. A. & Tang, Y.Q. (2002) Effect of neem seed extract on feeding, growth, survival and reproduction of Diaprepes abbreviatus (Coleoptera: Curculionidae). Journal of Economic Entomology 95, 661-667. https://doi.org/10.1603/0022-0493-95.4.661.

Zapata, N., Vargas, M., Latorre, E., Roudergue, X. & Ceballos, R. (2016) The essential oil of Laurelia sempervirens is toxic to Trialeurodes vaporariorum and Encarsia formosa. Industrial Crops and Industrial Crops and Products 84: 418-422. https://doi.org/10.1016/j.indcrop.2016.02.030.

Zhao, T., Lai, D., Zhou, Y., Xu, H., Zhang, Z., Kuang, S. & Shao, X. (2019) Azadirachtin A inhibits the growth and development of Bactrocera dorsalis larvae by releasing cathepsin in the midgut. Ecotoxicology and Environmental Safety 183 (1), 109512.https://doi.org/10.1016/j.ecoenv.2019.109512.