زیست شناسی و دموگرافی زنجرک خرما،Ommatissus lybicus (Hem.: Tropiduchidae)، در سه دمای ثابت

نویسندگان

چکیده

زیست‌شناسی و دموگرافی زنجرک خرما، Ommatissus lybicus de Bergevin، در سه دمای کنترل‌شده 1 ± 25،
1 ± 30‌، 1 ± 35 درجه‌ی سلسیوس‌، رطوبت نسبی 5 ± 60 درصد و دوره‌ی نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی درون اتاق رشد مورد بررسی قرار گرفت‌. برای هر دمای مورد آزمایش، تعداد 40 عدد تخم هم‌زاد که حداکثر 24 ساعت از عمرشان گذشته بود‌، استفاده شد. با مشاهدات روزانه مشخص شد که اکثر فعالیت‌های زیستی زنجرک در دمای 35 درجه دچار اختلال شده و تلفات سنگینی به مراحل مختلف زندگی آن وارد گردید، به طوری که حشرات ماده پس از تخم‌ریزی تلف شدند‌. طول دوره‌ی قبل از بلوغ در دمای 25، 30 و 35 درجه به ترتیب 72/0 ± 48/82‌، 55/0 ± 79/75 و 71/0 ± 85/89 روز بود‌. طول دوره‌ی زندگی حشرات ماده در دمای 25 درجه (33/1 ± 21/108) اختلاف معنی‌داری با دو دمای دیگر داشت. تغییرات میانگین تخم‌ریزی روزانه‌ی حشرات ماده‌ی مورد مطالعه‌، در دو دمای 25 و 30 درجه از روند یکسانی برخوردار بود ولی مدت تخم‌ریزی در دمای 35 درجه کاهش یافت و اختلاف معنی‌داری نسبت به دو دمای دیگر داشت. نرخ خالص تولید مثل (R0) در دو دمای 25 و 30 درجه به ترتیب 93/45 و 31/52 بود و مقدار آن در دمای 35 درجه (82/5) به شدت کاهش یافت. نرخ ذاتی افزایش جمعیت (rm) در دمای 25‌، 30 و 35 درجه به ترتیب 054/0‌، 062/0 و 029/0 تعیین شد که مشخص می‌کند زنجرک در دمای 30 درجه می‌تواند جمعیت خود را با سرعت بیشتری افزایش دهد. مدت زمان لازم برای دو ‌برابر ‌شدن جمعیت (DT) در سه دمای مذکور به ترتیب 2/14، 3/12 و 27/29 روز به دست آمد. این نتایج مشخص می‌کند که دمای 30 درجه، دمای مطلوب برای فعالیت‌های زیستی این زنجرک محسوب می‌شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Biology and demography of the dubas bug, Ommatissus lybicus (Hem.: Tropiduchidae), at three constant temperatures

نویسندگان [English]

  • A. Payandeh
  • K. Kamali
  • Y. Fathipour
  • H. Ostovan
چکیده [English]

Biology and demography of Ommatissus lybicus de Bergevin was studied under controlled conditions at 25 ± 1, 30 ± 1 and 35 ± 1˚C and 60 ± 5% RH and 16: 8 L: D. Forty eggs of the pest (0-24 h old) were used in each temperature treatment. Developmental time was obtained 82.48 ± 0.72, 75.79 ± 0.55 and 89.85 ± 0.71 days at 25, 30 and 35˚C, respectively. Moreover, at 35˚C, most of the biological activities of the dubas bug were disrupted and individuals, especially females, incurred relatively high mortalities. Female life span was significantly higher at 25˚C (108.21 ± 1.33 days) comparing to that of the other temperatures. The net reproductive rate (R0) was 45.93 and 52.31 at 25 and 30˚C; however, it extremely decreased at 35˚C (5.82). The intrinsic rate of increase (rm) was 0.054, 0.062 and 0.029 at 25, 30 and 35˚C, respectively. Similarly, doubling time (DT) was also close at 25 and 30˚C (14.2 vs 12.3 days) but it increased dramatically at 35˚C (29.27 days). Based on life table parameters observed, it was concluded that 30˚C could be an optimum temperature for the biological activities of O. lybicus.

کلیدواژه‌ها [English]

  • dubas bug
  • temperature
  • demography
  • biology