بررسی حضور، پراکنش و دوره‌ی فعالیت حشره‌ی کامل پروانه‌ی جوانه‌خوار بلوط Tortrix viridana (Lep.: Tortricidae) با استفاده از تله‌های فرمونی در استان کردستان

نویسندگان

چکیده

جنگل‌های غرب ایران، 5200000 هکتار وسعت دارد که 500000 هکتار آن در استان کردستان قرار دارد و گونه‌ی غالب آن بلوط می‌باشد. پروانه‌ی جوانه‌خوار بلوط، Tortrix viridana L. (Lep.: Tortricidae)، یکی از مهمترین آفات جنگل‌های بلوط این استان است که هر ساله خسارات عمده‌ای وارد می‌کند. یکی از روش‌های مناسب برای پایش این آفت در جنگل، استفاده از تله‌های فرمونی است. بنابراین طی دو سال تحقیق، حضور، پراکنش و دوره‌ی فعالیت آفت مذکور در جنگل‌های بلوط استان کردستان مورد بررسی قرار گرفت. برای بررسی حضور و پراکنش پروانه‌ی جوانه‌خوار بلوط در این استان، 15 محل با فاصله‌ی تقریبی 40 کیلومتر از یکدیگر، از شهرستان کامیاران در جنوب غربی، تا شهرستان بانه در شمال غربی استان، تله‌گذاری شد. همچنین برای مطالعه‌ی دوره‌ی فعالیت حشرات کامل، منطقه‌ی جنگلی در مسیر سنندج- مریوان انتخاب و در این منطقه نیز تعداد هفت تله مستقر گردید که به‌طور مستمر (هر دو روز یک بار) مورد بازدید قرار می‌گرفت. نتایج آزمایش‌ها نشان داد که این آفت در تمام مناطق تله‌گذاری شده از کامیاران تا بانه حضور دارد. بالاترین تراکم آفت، مربوط به ارتفاعات کولیت (139 پروانه در هر تله) در قسمت غربی استان می‌باشد. بررسی دوره‌ی ظهور حشرات کامل نشان داد که اولین شب‌پره‌ها در تاریخ 26 اردیبهشت و آخرین آنها سوم تیر شکار شدند. اوج پرواز در تاریخ 31 اردیبهشت اتفاق افتاد. بدین ترتیب، طی یک دوره‌ی 40 روزه، حشرات کامل فعال بوده و پس از جفت‌گیری، تخم‌ریزی می‌نمایند. دوره‌ی تخم حدود نه ماه طول می‌کشد و در بهار سال بعد، هم‌زمان با باز شدن جوانه‌های برگی، فعالیت لاروها نیز آغاز می‌گردد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Investigation of presence, distribution and flight period of oak leaf roller moth, Tortrix viridana (Lep.: Tortricidae) using pheromone traps in Kurdistan province

نویسندگان [English]

  • H. Ghobari
  • S. H. Goldansaz
  • H. Askari
  • A. Ashouri
  • A. Kharazi-Pakdel
  • M. R. Bihamta
چکیده [English]

Forests cover about 5,200,000 hectares of the west of Iran, from which 500,000 hectares are located in Kurdistan province. One of the most important pests in the oak forests of this province is oak leaf roller moth, Tortrix viridana L. (Lep.: Tortricidae). This pest significantly damages the oak forest each year. Using pheromone trap is one of the suitable methods for monitoring of this pest. In this work, distribution and flight period of the pest were studied by pheromone traps during two years. Fifteen regions were trapped at the equal distances (40 km) from Kamyaran (south west of Kurdistan province) to Baneh (north west of Kurdistan province) to investigate the presence and distribution of this moth. Also, a region located between Sanandaj and Marivan was selected to study the flight period. Some traps were established in this region and checked every two days. Investigation of pest distribution showed that oak leaf roller moth was present all over the sites from Kamyaran to Baneh. Different populations of moth were trapped in all over the sites. The highest population was trapped in Colit region (mid-west of Kurdistan province). The study of flight period showed that first moths were trapped on May, 16th and the peak of the flight took place on May, 21st and finally the last moths were trapped on June, 24th. Therefore, adults activated during 40 days; mating and oviposition occurred during this period. Incubation period lasted 9 months and activation of larvae was coincident with flashing of foliar buds.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Tortrix viridana
  • pheromone trap
  • Oak
  • oak leaf roller moth
  • Kurdistan