اطلاعات عمومی

مجله "نامه انجمن حشره‌شناسی ایران" (JESI) همواره در تلاش است تا استانداردهای اخلاقی انتشار را به بهترین شکل، رعایت کند. این نشریه به طور جدی از قوانین  "کمیته اخلاق نشر" (COPE) پیروی کرده و به همه دبیران، نویسندگان و داوران توصیه می‌کنیم تا با این پروتکل‌ها آشنا شده و آن‌ها را مطالعه کنند. مجله نامه انجمن حشره‌شناسی ایران تنها مقالات اصیلی را برای ارزیابی در نظر می گیرد که قبلاً منتشر نشده اند یا توسط مجلات دیگر، هم‌زمان تحت بررسی نیستند. نویسنده مسئول باید تضمین کند که همه نویسندگان از ارسال نوشتار مطلع شده و با آن موافقت کرده و این توافق باید به صورت کتبی تأیید شده و همراه با مقاله ارسال شود. نویسندگان همچنین باید از انطباق کامل پیش نویس مقاله با راهنمای  تهیه مقاله (https://jesi.areeo.ac.ir/page_246.html) قبل از ارسال، اطمینان حاصل کنند.

 

  تنوع، برابری و شمول

نامه انجمن حشره شناسی پایبندی جدی به بیانیه " تنوع، برابری و شمول" در طول فرایند نشر دارد. ما از سردبیر، دبیران تخصصی و داوران میخواهیم که توجه جدی به این موضوع داشته باشند. تلاش ما هماره آن است که در این خصوص، هیچ گونه سوگیری نداشته باشیم. دستورالعمل " کمیته اخلاق نشر"، راهنمای ما در اجرای دقیق این مهم است (https://publicationethics.org/diversity-equity-inclusion-accessibility-position-statement)

 

  قوانین نویسندگی و مشارکت در مقاله

همه نویسندگان نوشتار، مسئولیت صحت پژوهش و داده های مرتبط را بر عهده دارند. نویسنده مسئول باید از قوانین   COPE (https://publicationethics.org/authorship)  پیروی کرده و تأیید کند که همه نویسندگان، نسخه نهایی مقاله را خوانده و آن را تأیید کرده‌اند.  همچنین نویسندگان باید اصالت کار خود را تضمین کرده و اطمینان حاصل کنند که مقاله ارسالی حاصل پژوهش خودشان است.

هر نویسنده باید بر اساس چهار معیار تعیین‌شده توسط کمیته بین‌المللی  "سردبیران نشریات پزشکی" ICMJES (https://www.icmje.org/)معرفی شده باشد که به شرح زیر است:

1. مشارکت قابل توجه در طراحی پروژه، ایده پردازی، مشارکت در تعریف پروژه، مشارکت در تجزیه و تحلیل داده‌ها و تفسیر آنها برای کار
2. مشارکت در تهیه نسخه اولیه و ارایه نقش در ویرایش بخش مهمی از آن
   
3. تأیید نسخه نهایی
4. پاسخگویی به هر مسئله و سوالی در مورد پروژه به شیوه‌ای مناسب
   

 

  بیانیه نقش همکاری یا سهم نویسندگان

هر پیش نویس مقاله باید شامل بخشی با عنوان " سهم نویسندگان" باشد که مطابق با طبقه‌بندی  CRediT ارایه میشود. این بخش به تشریح نقش هر نویسنده در تهیه  مقاله پرداخته و قبل از فهرست منابع قرار می‌گیرد. برای اطلاع از چگونگی طبقه‌بندی براساس نقش مشارکت همکاران به این نشانی https://credit.niso.org مراجعه کنید. مجله نامه انجمن حشره‌شناسی از نویسندگان می‌خواهد که از این اصطلاحات استفاده کرده و بر این اساس، این اظهارات را ارایه دهند. تعریف ایده، معرفی روش کار، تجزیه و تحلیل رسمی، جمع آوری داده، آماده‌سازی پیش‌نویس، ویرایش نهایی نوشتار، نظارت، مدیریت پروژه و تهیه منبع (منابع) مالی.

 

  تغییر اسامی نویسنده (گان)

هرگونه تغییر در نویسندگان پس از ارسال مقاله، از جمله اضافه کردن، حذف، تغییر در ترتیب نام نویسندگان یا تغییر در تخصیص سهم‌ها، باید توسط همه نویسندگان تأیید و به سردبیر توضیح داده شود. سردبیر حق دارد با هر یک از نویسندگان و یا مشارکت‌کنندگان تماس بگیرد تا تأیید آن‌ها را در مورد این تغییرات دریافت کند.

 

  تقدیر و تشکر

مشارکت‌کنندگانی که چهار معیار فوق (معیار تعیین‌شده توسط کمیته بین‌المللی سردبیران نشریات پزشکی)(https://www.icmje.org ) را به‌طور کامل ندارند اما به‌طور قابل توجهی به پژوهش کمک کرده‌اند، نباید به‌عنوان نویسنده ذکر شوند بلکه باید از آن‌ها تقدیر شود.

 

بیانیه تضاد منافع

هر مقاله باید شامل بخشی به عنوان "بیانیه تضاد منافع" باشد که در آن هرگونه ارتباط مستقیم یا غیرمستقیم و یا منافع مالی و غیرمالی ( شامل نه محدود به مشاوران/ هیئت مشاوره، مالکیت/گزینه‌های سهام، سود سهام، اختراعات دریافت شده یا در حال انتظار و حق امتیاز/ افتخاری) با هر سازمان یا نهاد تجاری در 5 سال گذشته و برای آینده قابل پیش بینی که برای نتیجه مطالعه مهم است، باید به وضوح بیان شود. اگر نویسندگان در مورد افشای هرگونه ارتباط مستقیم یا غیرمستقیم یا مشارکت مالی خاص شک دارند، باید قبل از ارسال مقاله، از طریق ایمیل مجله موضوع را پیگیری کنند(j.ent.soc.Iran@gmail.com). علاوه بر این، در حین ارسال مقاله، باید فرم تضاد منافع (COI) پر و امضا شده و بارگذاری شود.

 

  استفاده از هوش مصنوعی و فناوری‌های مرتبط

هر مقاله باید بخش "استفاده از هوش مصنوعی و فناوری‌های مرتبط" در فایل اصلی قبل از بخش منابع داشته باشد. در این قسمت نویسنده باید اطلاعات دقیقی در مورد نحوه استفاده از فناوری‌های هوش مصنوعی مانند مدل‌های زبانی بزرگ (LLMs)، ربات‌های چت مانند ChatGPT یا هر نرم‌افزار بهبود تصویر ارایه دهد. این بخش شامل استفاده از ابزارهای متداول برای بررسی ساختار و کیفیت زبانی مقاله یا فرمت‌دهی منابع نمی‌شود. اگر هیچ‌گونه استفاده‌ای از فناوری‌های مرتبط با هوش مصنوعی صورت نگرفته باشد، نویسنده (گان) باید کلمه "هیچ" را در این بخش بنویسد. مسئولیت نهایی درباره اعتبار، اصالت و صداقت اثر بر عهده نویسنده (گان) است. هوش مصنوعی (AI) و سایر فناوری‌های مرتبط نباید به‌عنوان نویسندگان یا نویسندگان مسئول نسخه نهایی معرفی شوند.

 

  منابع مالی

تمام مقالات باید شامل بخشی برای تقدیر از منابع مالی باشند. نویسندگان باید منابع مالی مورد استفاده را گزارش دهند. نام منبع مالی و شماره گرنت مربوطه باید به‌طور واضح بیان شود. به‌عنوان مثال: "این تحقیق با حمایت مالی دانشگاه فردوسی مشهد انجام گردیده است (شماره گرنت xyz)." اگر هیچ منبع مالی دریافت نشده باشد، باید تأیید شود که "این تحقیق هیچ گرنت خاصی از هیچ منبعی دریافت نکرده است."

 

  سیاست سرقت ادبی

نامه انجمن حشره شناسی از نرم‌افزارهای شناسایی سرقت ادبی استفاده مینماید. این نرم افزار، برای اسناد انگلیسی iThenticate   (https://www.ithenticate.com/) وبرای اسناد فارسی، همانندجو از ایرانداک   (https://tik.irandoc.ac.ir/ ) است که جهت بررسی شباهت‌ احتمالی نوشتار و تایید اصالت اثر استفاده می‌کنیم. هرگونه سرقت ادبی، از جمله نقل قول بدون منبع و یا ارایه اثر دیگران به نام خود، غیراخلاقی و غیرقابل قبول محسوب می‌شود. نویسندگان باید از اصالت و نوآوری کار خود اطمینان حاصل کنند که آثار ارسالی آنها اصیل است و قبلاً چاپ نشده یا به طور هم‌زمان به مجله دیگری ارسال نشده است.

 

حقوق بشر و حیوانات

مجله نامه انجمن حشره‌شناسی ایران به پروتکل‌های مربوط به حقوق بشر و حیوانات پایبند است. برای مقالات مربوط به تحقیقات پزشکی که شامل شرکت‌کنندگان انسانی می‌شود، از نویسنده یا نویسنده‌ها می‌خواهیم بیانیه‌ای ارائه دهند که نشان دهد کمیته اخلاق، تحقیق را تأیید کرده و  با یکی ازاستانداردهای ذیل انطباق دارد:

اعلامیه هلینسکی (https://www.wma.net/policies-post/wma.declaration-of-Helsinki) 

دستورالعمل دپارتمان فدرال ایالات متحده برای حفاظت از سلامتی انسان‌ها (https://www.hhs.gov/ohrp/regulations-and-policy/regulations/common-rules/index. html)

دستورالعمل‌های آژانس دارویی اروپا برای اقدامات مطلوب بالینی  (https://www.ema.europa.eu/en/human-regulatory-overview/research-development/good-clinical-practice)

 

  حق چاپ و مجوز دسترسی آزاد

مجله نامه انجمن حشره‌شناسی ایران،  مجله‌ای  با دسترسی آزاد است که تحت مجوز Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International (CC BY-NC 4.0) License (https://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0/deed.en). منتشر می‌شود. این مجوز، اجازه استفاده نامحدود، کپی‌برداری و توزیع محتوا در هر فرمت یا رسانه را می‌دهد. همچنین اجازه می‌دهد محتوا در صورتی که غیرتجاری باشد ورفرنس مناسب به نویسنده(گان) اصلی ارجاع داده شود، تغییر یابد یا اصلاح شود.

همه نویسندگان باید هنگام استفاده از مطالبی مانند شکل یا جدول از منبع غیر قابل دسترس، موارد مربوط به حق چاپ را در نظر بگیرند. نویسنده مسئول نیز باید باید فرم کپی رایت (توافقنامه نویسندگان) را تکمیل و امضاء کرده و آن را به همراه سایر اجزای نسخه ارسال کند.

 

  اشتراک‌گذاری داده‌ها و بازتولید

نامه انجمن حشره‌شناسی ایران، نویسنده (ها) را تشویق می‌کند‌ تا داده‌های خود را به اشتراک بگذارند، زیرا این کار بازتولید را تسهیل کرده، در ادامه، نیاز به تلاش کمتری برای تکرار تحقیق بوده  و استفاده مجدد را امکان‌پذیر می‌سازد. منابع داده‌های قابل اعتماد شامل پایگاه داده دریاد (https://datadryad.org/stash)  و زنودو  (https://zenodo.org/) می‌باشد.

 

  سیاست‌های داوری

همه مطالب منتشر شده در مجله نامه انجمن حشره‌شناسی ایران بر اساس بازبینی داوران مورد بررسی قرار می‌گیرند. هر نسخه مقاله ابتدا توسط سردبیر مجله از نظر ساختار و محتوا بررسی می‌شود. در صورتی که مقاله با محدوده و استاندارد مجله مطابقت داشته باشد، برای دیر تخصصی مربوط ارسال خواهد شد. دبیر تخصصی ، مقاله را بر‌اساس نوآوری، ساختار و سرقت ادبی، ارزیابی می‌کند. اگر مقاله از این بررسی اولیه دبیر تخصصی عبور کند، وارد فرآیند بررسی خارجی می‌شود؛ جایی که سه داور آن را در یک بازه زمانی مشخص ارزیابی می‌کنند. به عبارت دیگر، هر مقاله تحت دو مرحله ارزیابی قرار می‌گیرد: ارزیابی داخلی توسط سردبیر مجله و دبیر تخصصی و سپس یک مرحله ارزیابی خارجی. سردبیر مجله براساس گزارش‌های داور و همچنین پیشنهادهای دبیر تخصصی، تصمیم نهایی را اتخاذ می‌کند.

معیارهای کلیدی برای ارزیابی کیفیت مقاله شامل اصالت، تازگی، مشارکت ارزشمند در حشره‌شناسی و زمینه‌های مرتبط با آن و همچنین ارایه اطلاعات جدید است. عوامل دیگر عبارتند از: ساختار مقاله، رعایت دستور‌العمل‌های نویسندگی، کیفیت منابع و سبک نگارش انگلیسی از جمله رعایت دستور زبان، املا و نشانه‌گذاری. مجله نامه انجمن حشره‌شناسی از داوران انتظار دارد که در طول فرآیند بررسی، به اصل محرمانه بودن ارزیابی، پایبندی جدی داشته باشند. ما داوران را تشویق می‌کنیم گزارشی دو پاراگرافی ارایه کنند که به اهداف، پرسش‌ها و فرضیه‌های تحقیق از جمله سهم آن در حوزه تحقیق بپردازد. گزارش باید اهمیت کار را برجسته کند و یک پیام کوتاه مشخص برای نشان دادن جنبه‌های نوین و تازه اثر، روش علمی مورد استفاده و نتیجه‌گیری بر اساس داده‌ها ارایه دهد.

نامه انجمن حشره‌شناسی ایران همیشه به دنبال داورانی است که بتوانند نظرات انتقادی و سازنده را در عین ناشناس ماندن و رعایت محدوده زمانی تعیین شده، ارایه دهند. در صورت وجود تضاد منافع مانند روابط حرفه‌ای ، دوستی، همکاری یا رقابت، داوران باید دعوت به بررسی را رد کنند.

رویکرد نامه انجمن در انتساب و دعوت از داوران، بر افزایش استفاده از داوران متخصص بین المللی متمرکز است و در چهار سال گذشته، از سال 2020 تا 2024، استفاده از داوران صاحب نظر جهانی، 1/3 ارتقا یافته است.

داوران به سردبیر در ارزیابی و تصمیم‌گیری در مورد پذیرش/ رد نوشتار از طریق  پیشنهادات و نظرات اصلاحی  خود کمک می‌کنند. داورانی که احساس می کنند صلاحیت ارزیابی مقاله را ندارند، باید درخواست داوری را را رد کنند. نامه انجمن از همه داوران درخواست دارد از دستورالعمل‌های COPE (https://publicationethics.org/peerreview) پیروی کنند.

 

  رسیدگی و بررسی موارد قصور در اخلاق نشر

نامه انجمن حشره شناسی ایران، با دقت و حساسیت، اجرای استانداردهای اخلاق در نشر را دنبال کرده و رعایت می نماید و از سردبیر، اعضای تحریریه و داوران، انتظار دارد در این مسیر، هر موردی را به سرعت به سردبیر مجله اطلاع دهند. در صورت مشاهده موردی از قصور در رعایت رهنمودهای اخلاق نشر، چه در مرحله تسلیم مقاله، یا مراحل ارزیابی و پس از انتشار، راهنمای ارایه شده توسط کوپ  (https://publicationethics.org/guidance/Flowcharts)، خط و مشی مجله در مواجهه خواهد بود. در این موارد، نامه انجمن حشره شناسی ایران این حق را برای خود محفوظ دارد که به نویسنده  مسئول و سازمان متبوع ایشان، حسب موضوع، اطلاع دهد. نامه انجمن حشره شناسی ایران انتظار دارد که هر نگرانی و موردی از نقض احتمالی قوانین اخلاق نشربه سرعت به سردبیر نشریه از طریق پست الکترونیک (jkb@um.ac.ir) اطلاع داده شود. سردبیر بر اساس رهنمودهای  COPE تصمیم مقتضی را اتخاذ خواهد نمود.

 

  تعهد به تعالی

نامه انجمن حشره شناسی ایران، تعهد می‌نماید که با پایبندی به اصول و استانداردهای اخلاقی منحصر به فرد اشاره شده، بستری برای نشر فراهم  می‌کند که اصالت، صداقت و همکاری، رکن رکین آن باشد و این خصوصیات، ویژگی بارز و متمایز این نشریه باشد.

 

تنوع اعضای تحریریه نامه انجمن حشره شناسی ایران