زیست‌شناسی و دموگرافی زنبور پارازیتویید (Trissolcus basalis (Hym.: Scelionidae روی تخم دو میزبان مختلف

نویسندگان

چکیده

ویژگی‌های زیستی و جمعیتی زنبور Trissolcus basalis (Wollaston) روی تخم سن گندم، Eurygaster integriceps Puton، و تخم سن گرافوزوما، Graphosoma lineatum (L.)، بررسی شد. ابتدا، طول دوره‌ی نابالغ، زمان ظهور، نسبت جنسی نتاج و نرخ خروج نسل دوم پارازیتویید با انتخاب 25 دسته تخم پارازیته (350 عدد) صفر تا چهار ساعت عمر هر میزبان به‌صورت تصادفی و به‌طور جداگانه در شرایط دمایی 5/0 ± 25 درجه‌ی سلسیوس، رطوبت نسبی 5 ± 65 درصد و طول روز 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی اندازه‌گیری شد. به‌علاوه، درصد پارازیتیسم، درصد بقای مراحل نابالغ، طول عمر، نسبت جنسی و باروری 10 روز اول زندگی هر زنبور ماده، با بررسی جداگانه‌ی 25 جفت زنبور تازه (صفر تا چهار ساعت طول عمر) از هر میزبان و روی تخم همان میزبان در شرایط ذکر‌شده محاسبه شد. نتایج نشان داد که به‌طور کلی میانگین طول دوره‌ی رشد زنبورهای نر (058/0 ± 75/11 روز روی سن گندم و 96/0 ± 57/12 روز روی گرافوزوما) کوتاه‌تر از طول دوره‌ی رشدی زنبورهای ماده (06/0 ± 62/12 روز روی سن گندم و 69/0 ± 72/13 روز روی گرافوزوما) بود. به‌علاوه، طول عمر زنبورهای نر حاصل از تخم سن گندم در مقایسه با همان روی تخم سن گرافوزوما (63/1 ± 72/54 روز) از ماده‌های هم‌نتاج خود (045/2 ± 16/43 روز) به‌طور معنی‌داری بیش‌تر بود. سایر صفات زیستی مثل طول دوره‌ی تخم‌ریزی بیش‌تر (79/1 ± 39 روز)، باروری بالاتر (14/11 ± 40/292 تخم بر ماده) و درصد پارازیتیسم بالاتر
(56/1 ± 09/84%)، برتری‌های معنی‌دار زنبور T. basalis روی تخم سن گندم نسبت به سن گرافوزوما بود. همچنین، میزان بقای مرحله‌ی نابالغ زنبور روی تخم سن گندم و گرافوزوما به‌ترتیب 82 و 64 درصد بود. نرخ ذاتی افزایش جمعیت، نرخ متناهی افزایش جمعیت و نرخ خالص تولید مثل زنبور روی تخم سن گندم و گرافوزوما به‌ترتیب 316/0 و 224/0 بر روز، 372/1 و 252/1 بر روز و 5/118 و 08/51 ماده/ماده/نسل بود. ساختار جمعیت پایدار زنبور روی هر دومیزبان بین 95 تا 98% مراحل نابالغ و 2 تا 5% حشرات کامل بود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Biology and demography of Trissolcus basalis (Hym.: Scelionidae) on eggs of two different hosts

نویسندگان [English]

  • M. Forouzan
  • M. H. Safaralizadeh
  • J. Shirazi
  • S.A. Safavi
  • M. Rezaei
چکیده [English]

A study was taken up to investigate the biological and population attributes of Trissolcus basalis (Wollaston) on eggs of Eurygaster integriceps Puton (EI) and Graphosuma lineatum (L.) (GL). First, immature development, time of adult eclosion, offspring sex ratio and rate of emergence were recorded by random selection of 25 parasitized egg masses of each host (350 eggs with 0-4 h old) separately at 25 ± 0.5 °C, 65 ± 5% RH and 16: 8 L: D. In addition, percent parasitism, immature survival rate, adult longevity and first 10 days fecundity of females were calculated using 25 newly emerged pairs (0-4 h) confined in tubes and provided with two masses of respected host eggs daily under the same conditions till they died. Results revealed that T. basalis males had significantly shorter development period (11.75 ± 0.058 and 12.57 ± 0.96 d on EI and GL eggs, respectively) compared to that of females (12.62 ± 0.06 and 13.72 ± 0.69 d on eggs of EI and GL, respectively). Similarly, it was noticed that males’ longevity (54.72 ± 1.63 d) on EI eggs was significantly higher compared to their sibling females (43.16 ± 2.045 d) and male and female wasps on GL eggs which had significantly shorter longevity. In general, T. basalis reared on EI eggs had significantly longer oviposition period (39 ± 1.79 d), higher fecundity (292.4 ± 11.14 egg/female) and greater % parasitism (84.09 ± 1.56%) when compared with those on GL eggs. Moreover, immature survival rate was 82 and 64 % for wasp reared on EI and GL eggs, respectively. Finally, rm, λ and R0 were 0.316 and 0.224 d-1, 1.372 and 1.252 d-1 and 118.5 and 51.08 f/f/gen for wasps on EI and GL eggs, respectively. The population age distribution demonstrated that, totally, 95-98 and 2-5 % of the population were immature and adult stages for both hosts.

کلیدواژه‌ها [English]

  • egg parasitoid wasp
  • Trissolcus basalis
  • Eurygaster integriceps
  • Graphosoma lineatum
  • biology
  • demography