پارامترهای زیستی بید سیب‌زمینی، (Phthorimaea operculella (Lep.: Gelechiidae، روی غده‌ی تعدادی از ژرم‌پلاسم‌های سیب‌زمینی

نویسندگان

چکیده

بید سیب‌زمینی، Phthorimaea operculella (Zeller)، آفت مهم سیب‌زمینی در انبار می‌باشد. به‌منظور شناسایی رقم مقاوم، پارامترهای زیستی بید سیب‌زمینی روی هشت ژرم‌پلاسم سیب‌زمینی شامل پنج رقم آگریا، ساوالان، مورن، اسپریت، کندور و سه کلون در دست اصلاح 2-397097‌، 396124 و 2-397082 در آزمایشگاه و در دمای 1 ± 25 درجه‌ی سلسیوس، رطوبت نسبی 5 ± 65 درصد و تاریکی مورد مطالعه قرار گرفت. تغذیه‌ی لاروهای بید سیب‌زمینی از غده‌های ژرم‌پلاسم‌های مختلف سیب‌زمینی اثر معنی‌داری روی طول دوره‌ی مراحل نابالغ، طول عمر و باروری داشت. بیش‌ترین طول دوره‌ی مراحل نابالغ، کم‌ترین میزان باروری و کم‌ترین نرخ زنده‌مانی مراحل نابالغ روی کلون 2-397097 مشاهده شد و بر عکس، کوتاه‌ترین طول دوره‌ی مراحل نابالغ، بیش‌ترین میزان باروری و بیش‌ترین درصد بقای مراحل نابالغ روی رقم ساوالان مشاهده گردید. کم‌ترین نرخ ذاتی افزایش جمعیت (135/0 = rm)، کم‌ترین نرخ متناهی افزایش جمعیت (149/1 = λ)، کم‌ترین نرخ خالص تولید مثل (4/15 = R0)، بیش‌ترین مدت زمان یک نسل (1/20 = T روز) و بیش‌ترین مدت زمان دو‌برابر شدن جمعیت
(1/5 = ‌DT روز) روی کلون 2-397097 مشاهده شد. نتایج تحقیق حاضر نشان داد که کلون 2-397097 به‌دلیل طولانی‌تر بودن دوره‌ی زیستی قبل از بلوغ بید سیب‌زمینی و پایین بودن مقادیر نرخ ذاتی افزایش جمعیت، نرخ متناهی افزایش جمعیت و نرخ خالص تولید مثل آفت در آن نسبت به سایر ژرم‌پلاسم‌های مورد بررسی برای نشو و نمای بید سیب‌زمینی نامطلوب است و از آن می‌توان در برنامه‌های مدیریت تلفیقی بید سیب‌زمینی استفاده کرد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Life history parameters of Phthorimaea operculella (Lep.: Gelechiidae) on tuber of some potato germplasms

نویسندگان [English]

  • S. M. Mansouri
  • G. Nouri-Ganbalani
  • S. A. A. Fathi
  • J. Razmjou
  • B. Naseri
چکیده [English]

Potato tuberworm, Phthorimaea operculella (Zeller), is an important pest of potatoes in the storage. In this study, the life history parameters of P. operculella were studied on eight potato germplasms including five potato cultivars (Agria, Savalan, Morene, Sprit, Kondor) and three potato clones (PI 397097-2, PI 396124 and PI 397082-2) in the laboratory at 25 ± 1°C, 65 ± 5% RH and 0: 24 (L: D) h. Feeding on the tubers of different potato germplasms had significant effect on development of immature stages, adult longevity and life span of P. operculella. The highest immature stage development time, the lowest survival rate of immature stages and the lowest fecundity were observed on PI 397097-2, and in contrast, the shortest immature stage development time, the highest survival rate of immature stages and the highest fecundity were observed on Savalan. The lowest intrinsic rate of natural increase (rm = 0.135), the lowest finit rate of increase (λ = 1.149), the lowest net reproductive rate (R0 = 15.4), the highest mean generation time (T = 20.1 days) and the highest doubling time (DT = 5.1 days) were observed on PI 397097-2. Because of longer immature development time and lower intrinsic rate of natural increase, finit rate of increase and net reproductive rate of the potato tuberworm on PI 397097-2, it was concluded that this clone is less suitable host for the potato tuberworm compared to other potato germplasms studied in this research. Therfore, it can be used in potato tuberworm IPM programs.

کلیدواژه‌ها [English]

  • potato tuberworm
  • Phthorimaea operculella
  • potato germplasm
  • life history parameters